Βυσσινιά: 11 μυστικά για την καλλιέργεια

Βυσσινάδα από τον κήπο μας και μοναδικά γλυκά με υπέροχα βύσσινα.

Η βυσσινιά είναι ένα φυλλοβόλο δέντρο που μοιάζει πολύ με την κερασιά. Ανήκουν στην ίδια οικογένεια δέντρων, όπως επίσης η καλλιέργεια της βερικοκιάς, η καλλιέργεια της ροδακινιάς και η καλλιέργεια της δαμασκηνιάς.

Η καλλιέργεια της βυσσινιάς έχει χαμηλότερη ανάπτυξη από την καλλιέργεια της κερασιάς, φτάνει σε ύψος 4-5 μέτρων και διαθέτει πιο έντονα βαθυπράσινα οδοντωτά φύλλα και παρόμοια λουλούδια ροζ-λευκού χρώματος.

Τα βύσσινα θυμίζουν μικρά κεράσια, είναι ιδιαίτερα θρεπτικά και έχουν υψηλή περιεκτικότητά του σε βιταμίνες, φυτικές ίνες και αντιοξειδωτικά. Χρησιμοποιούνται σε χυμούς, ενώ αποτελούν πρώτη ύλη σε σιρόπια, μαρμελάδες, γλυκά του κουταλιού και λικέρ.

Ας δούμε πότε φυτεύονται οι βυσσινιές και σε τι περιβάλλον αναπτύσσονται, ποιες είναι οι σημαντικότερες ποικιλίες, καθώς επίσης χρήσιμες συμβουλές για να απολαμβάνουμε πλούσια συγκομιδή βύσσινων από τον κήπο μας.

1. Τι διαφορά έχει το βύσσινο με το κεράσι;

Ξεκινάμε με τα βασικά. Το βύσσινο είναι ένα είδος κερασιού, είναι μικρότερο σε μέγεθος και έχει στυφή γεύση. Τα κεράσια έχουν πιο γλυκιά γεύση, γι΄αυτό το βύσσινο είναι γνωστό και με την ονομασία ξινό κεράσι.

Τα κεράσια καταναλώνονται συνήθως φρέσκα, ενώ τα βύσσινα τα συναντάμε συχνότερα σε χυμούς, όπως τη γνωστή βυσσινάδα, και σε υπέροχα γλυκά του κουταλιού.

2. Ποιες είναι οι πιο γνωστές ποικιλίες βυσσινιάς που καλλιεργούνται στη χώρα μας;

Yπάρχουν αρκετές ελληνικές και ξένες ποικιλίες βυσσινιάς (Prunus cerasus) με διαφορετικά χαρακτηριστικά για να φυτέψουμε στον κήπο μας:

• Early Richmond: Γαλλική ποικιλία βυσσινιάς, ανθεκτική στο κρύο, μέτριας ποιότητας, με σχετικά μικρό μέγεθος καρπού, ανοικτό-κόκκινο φλοιό και λευκή σάρκα που ωριμάζει τέλη Ιουνίου.
• Μontmorcey: Εξαιρετική γαλλική ποικιλία βυσσινιάς, ιδανική για μεταποίηση, με μεγάλο μέγεθος καρπού, ζωηρό κόκκινο χρώμα φλοιού και λευκή σάρκα που ωριμάζει στα μέσα Ιουλίου.
• English Morello: Καλής ποιότητας γερμανική ποικιλία βυσσινιάς, με βαθυκόκκινο χρώμα φλοιού και σάρκας, με πολύ ξινή γεύση που ωριμάζει στα μέσα και τέλη Ιουλίου.
• Τριπόλεως: Ελληνική ποικιλία βυσσινιάς με μεγάλο μέγεθος καρπού, βαθυκόκκινο φλοιό, μαλακή σάρκα και υπόξινη γεύση που ωριμάζει στις αρχές Ιουλίου.
• Φλώρινας: Πολύ παραγωγική ελληνική ποικιλία βυσσινιάς με σχετικά μεγάλο μέγεθος καρπού, μαλακή σάρκα, βαθυκόκκινο χυμό και υπόξινη γεύση που ωριμάζει αρχές Ιουλίου.
• Κωνσταντινουπόλεως: Παραγωγική ποικιλία βυσσινιάς με σχετικά μεγάλο μέγεθος καρπού, κόκκινο φλοιό, λευκή σάρκα και ελαφρά πικρή γεύση που ωριμάζει τέλη Ιουνίου.

3. Τι συνθήκες χρειάζεται η καλλιέργεια της βυσσινιάς για να αναπτυχθεί και να μας δώσει καρπούς;

Η καλλιέργεια της βυσσινιάς είναι αρκετά ανθεκτική στις χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα, περισσότερο από την κερασιά, ενώ είναι ευαίσθητη στους ανοιξιάτικους παγετούς. Επιπλέον, είναι σχετικά ανθεκτική και στις υψηλότερες θερμοκρασίες του καλοκαιριού.

Ευδοκιμεί καλύτερα σε μεσαίας σύσταση αρδευόμενα εδάφη που διαθέτουν καλή αποστράγγιση και pH που κυμαίνεται από 6-8.

Δε συστήνεται η φύτευση της βυσσινιάς σε ξηρά και σε ασβεστούχα εδάφη.

4. Πότε φυτεύουμε τη βυσσινιά και σε τι αποστάσεις;

Κατάλληλη εποχή για να φυτέψουμε τις βυσσινιές είναι στα τέλη του χειμώνα, φυτεύοντας γυμνόριζα δενδρύλλια που δεν διαθέτουν μπάλα χώματος, τα οποία προμηθευόμαστε από φυτώρια.

Μπορούμε επίσης να προμηθευτούμε δέντρα βυσσινιάς φυτεμένα σε γλάστρα, στα οποία κάνουμε μεταφύτευση στο έδαφος κατά την περίοδο της άνοιξης και του φθινοπώρου.

Οι κατάλληλες αποστάσεις φύτευσης για την καλλιέργεια της βυσσινιάς ποικίλουν, ανάλογα το υποκείμενο της βυσσινιάς και το σύστημα διαμόρφωσης.

Ενδεικτικές αποστάσεις είναι συνήθως στα 5-6 μέτρα μεταξύ των θέσεων φύτευσης και 5-6 μέτρα μεταξύ των γραμμών φύτευσης.

5. Τι πότισμα χρειάζεται η καλλιέργεια της βυσσινιάς;

Η βυσσινιά έχει σημαντικές ανάγκες σε πότισμα και είναι απαραίτητη η εγκατάσταση συστήματος άρδευσης με σταγόνες για να εφοδιάσουμε με τις απαιτούμενες ποσότητες νερού την καλλιέργεια.

Η καλλιέργεια της βυσσινιάς απαιτεί μεγαλύτερες ποσότητες νερού την περίοδο της άνοιξης και στις αρχές του καλοκαιριού για την ανάπτυξης πλουσιότερης βλάστησης, καθώς και για τη διαδικασία ανάπτυξης των καρπών.

Βέβαια, θα χρειαστεί πότισμα και την περίοδο του φθινοπώρου, μετά τη συγκομιδή των καρπών αποφεύγοντας σε κάθε περίπτωση την υπερβολική εδαφική υγρασία που μπορεί να προκαλέσει ασθένεια στο ριζικό σύστημα του δέντρου της βυσσινιάς.

6. Τι λίπασμα χρειάζεται η καλλιέργεια της βυσσινιάς;

Η καλλιέργεια της βυσσινιάς είναι σχετικά απαιτητική σε θρεπτικά στοιχεία για να έχουμε καλή ανάπτυξη, πλούσια καρποφορία και ποιοτική παραγωγή.

Προσθέτουμε πλήρες βιολογικό λίπασμα, ενισχυμένο σε κάλιο, για να βοηθήσουμε στον σχηματισμό και την ωρίμανση των καρπών της βυσσινιάς.

Η έλλειψη καλίου προκαλεί στρίψιμο των φύλλων της βυσσινιάς στην πάνω μεριά και κάψινο στις άκρες των φύλλων, ενώ η υπερβολική ποσότητα καλίου προκαλεί υποβάθμιση της παραγωγής με μαλάκωμα των καρπών.

7. Ποιες ασθένειες και ποια έντομα προσβάλλουν την καλλιέργεια της βυσσινιάς;

Οι βυσσινιές είναι ευαίσθητες σε προσβολές από μυκητολογικές και βακτηριακές ασθένειες που προσβάλλουν και τις κερασιές όπως η μονίλια, η ανθράκωση, το κορύνιο και το βακτηριακό έλκος.

Για την αντιμετώπιση των ασθενειών που προσβάλλουν την βυσσινιά, ψεκάζουμε με βιολογικό σκεύασμα χαλκού και θειαφιού, μετά το κλάδεμα των δέντρων, στο στάδιο του φουσκώματος των ματιών, πριν την άνθιση και μετά την καρπόδεση.

Όσον αφορά την καταπολέμηση των διαφόρων εντόμων που προσβάλλουν τη βυσσινιά, όπως η μελίγκρα, τα κοκκοειδή, η μύγα των κερασιών καθώς και ο τετράνυχος, ψεκάζουμε το φύλλωμα και τους καρπούς της βυσσινιάς με βιολογικά εντομοκτόνα όπως ο θερινός πολτός, τα άλατα καλίου και η φυσική πυρεθρίνη.

8. Πότε κλαδεύουμε τις βυσσινιές και με ποιο τρόπο;

Κατάλληλη εποχή για το κλάδεμα καρποφορίας της βυσσινιάς είναι στα τέλη του χειμώνα, την περίοδο Ιανουάριου και Φεβρουαρίου, όταν το δέντρο της βυσσινιάς βρίσκεται σε κατάσταση λήθαργου.

α) Κλάδεμα διαμόρφωσης βυσσινιάς: Στα νεαρά δέντρα βυσσινιάς, μέχρι το 4ο έτος, κάνουμε κλάδεμα διαμόρφωσης σε κυπελλοειδές σχήμα ή σε σχήμα οπωροφόρου φράχτη.

Το κλάδεμα διαμόρφωσης σε κυπελλοειδές σχήμα των νεαρών δέντρων βυσσινιάς περιλαμβάνει τη διαμόρφωση ενός κεντρικού κορμού σε ύψος περίπου 60 εκατοστών από τον οποίο αναπτύσσονται 4-5 κεντρικοί βραχίονες σε γωνία 60^o με τον κορμό που διαθέτουν δύο κεντρικά κλαδιά.

Στο κλάδεμα διαμόρφωσης σε σχήμα οπωροφόρου φράχτη, αρχικά αφήνουμε ακλάδευτα τα δενδρύλλια βυσσινιάς, φροντίζοντας οι πιο δυνατοί πλάγιοι βλαστοί να έχουν ίδια κατεύθυνση με τη γραμμή φύτευσης των δέντρων. Σταδιακά, δημιουργείται ο κεντρικός οδηγός βλαστός από τον οποίο αναπτύσσονται 4-5 πλάγιοι πλευρικοί βλαστοί σε μορφή φράκτη που φτάνει σε ύψος μέχρι τα 4 μέτρα.

β) Κλάδεμα καρποφορίας βυσσινιάς: Στις βυσσινιές που είναι σε παραγωγική φάση, κάνουμε κάθε χρόνο κλάδεμα καρποφορίας για να αυξήσουμε την παραγωγή και να διατηρήσουμε τα δέντρα υγιή.

Το αρχικό κλάδεμα καρποφορίας της βυσσινιάς, από τον 5ο μέχρι τον 10ο χρόνο, λόγω της ορθόκλαδης βλάστησης του δέντρου, έχει ως βασικό στόχο τη σύντμηση κλάδων για τη δημιουργία πλάγιας βλάστησης την αφαίρεση κλαδιών που μπλέκονται συνωστισμένων κλάδων στο εσωτερικό της κόμης.

Μετά τον 10 χρόνο, κάνουμε ελαφρό κλάδεμα στα δέντρα της βυσσινιάς, αφαιρώντας κλαδιά που μπλέκονται και αραιώνοντας πυκνούς κατακόρυφους ζωηρούς βλαστούς.

Με αυτόν τον τρόπο, πετυχαίνουμε να διατηρήσουμε το σχήμα του δέντρου, να κρατήσουμε την καρποφόρα βλάστηση σε καλή κατάσταση και να εξασφαλίσουμε καλό φωτισμό και αερισμό στο εσωτερικό του δέντρου.

9. Πότε ωριμάζουν τα βύσσινα και πως γίνεται η συγκομιδή τους;

H καρποφορία της βυσσινιάς ξεκινά σε μικρότερη ηλικία σε σχέση με την κερασιά, καθώς μπαίνει σε πλήρη παραγωγή από τον 4ο χρόνο μετά την φύτευση. Η παραγωγική ζωή του δέντρου της βυσσινιάς μπορεί να φτάσει μέχρι και 40 χρόνια.

Ανάλογα την πρωιμότητα ή την οψιμότητα της ποικιλίας της βυσσινιάς και τις κλιματικές συνθήκες που επηρεάζουν την ωρίμανση των καρπών, τα βύσσινα συγκομίζονται μέσα στο καλοκαίρι, Ιούνιο – Ιούλιο συνήθως με το χέρι.

10. Πώς γίνεται ο πολλαπλασιασμός της βυσσινιάς;

Μπορούμε να δημιουργήσουμε νέα φυτά βυσσινιάς κάνοντας πολλαπλασιασμό με μοσχεύματα, κόβοντας ξυλώδη μοσχεύματα την περίοδο του χειμώνα και φυλλώδη μοσχεύματα μέσα στην άνοιξη, τα οποία φυτεύουμε σε γλάστρες φυτωρίου και διατηρούμε σε φωτεινό δροσερό περιβάλλον μέχρι να ριζώσουν και να κάνουμε μεταφύτευση στο έδαφος.

Ο πολλαπλασιασμός της βυσσινιάς γίνεται κυρίως με μπόλιασμα, κάνοντας εμβολιασμό σε σπορόφυτα αγριοκερασιάς, μαχαλεπίου και άλλων υποκείμενων όπως SL64, Colt και Vladimir. Ο εμβολιασμός της επιλεγμένης ποικιλίας βυσσινιάς γίνεται με ενοφθαλμισμό με όρθιο Τ και μπορεί να γίνει κατά την περίοδο της άνοιξης, στα μέσα του καλοκαιριού και στις αρχές του φθινοπώρου.

11. Κι ένα τελευταίο μυστικό για την καλλιέργεια της βυσσινιάς

Οι ποικιλίες της βυσσινιάς είναι αυτογόνιμες και δεν χρειάζεται να φυτέψουμε και άλλη ποικιλία για να εξασφαλίσουμε καλύτερη καρπόδεση και καρποφορία όπως γίνεται σε πολλές πoικιλίες κερασιάς.