Τουλμπάχια, ένα λουλούδι με άρωμα σκόρδου

Η τουλμπάχια είναι βολβώδες πολυετές καλλωπιστικό φυτό με χαρακτηριστικά στενόμακρα γκριζοπράσινα φύλλα, που όταν τα τρίβουμε αναδίδουν απαλό άρωμα σκόρδου.

Γι’αυτό άλλωστε στο εξωτερικό, η τουλμπάχια αναφέρεται με το χαρακτηριστικό όνομα “το σκόρδο της κοινωνίας” (society garlic), κάτι που υποδηλώνει το ελαφρύ άρωμα των φύλλων της σε σχέση με το αυθεντικό σκόρδο.

Η τουλμπάχια ξεχωρίζει και για την ανθοφορία της, από τα τέλη της άνοιξης μέχρι το τέλος του φθινοπώρου, με μικρά μωβ, ροζέ ή λευκά άνθη που εμφανίζονται πάνω σε σωληνοειδείς ανθοφόρους βλαστούς ύψους 50-60 εκατοστών και έχουν άρωμα που θυμίζουν υάκινθο.

Με καταγωγή από τη Νότια Αφρική και το ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας, η τουλμπάχια ανήκει στην ίδια οικογένεια με τις αμαρυλλίδες και έχει προσαρμοστεί απόλυτα στις μεσογειακές συνθήκες.

Χρησιμοποιείται εκτεταμένα από τους κηποτέχνες για φύτευση σε παρτέρια και για τη δημιουργία βραχόκηπων, καθώς επίσης φυτεύεται σε γλάστρες και ζαρντινιέρες στο μπαλκόνι.

1. Τι συνθήκες θέλει η τουλμπάχια για να ανθοφορήσει;

H τουλμπάχια θέλει ζεστό και ηλιόλουστο περιβάλλον για να ευδοκιμήσει. Όταν φυτεύεται σε ημισκιερές θέσεις παρουσιάζει μειωμένη ανθοφορία.

Σε κάθε περίπτωση είναι ευαίσθητη σε χαμηλές θερμοκρασίες και χρειάζεται προστασία από την έντονη παγωνιά του χειμώνα.

Προσαρμόζεται σε όλους τους τύπους των εδαφών, όξινων, αλκαλικών ή ουδέτερων αρκεί να έχουν καλή αποστράγγιση.

Όταν φυτεύουμε την τουλμπάχια σε γλάστρα στο μπαλκόνι, αποφεύγουμε την βορεινή έκθεση για να μην παγώσει το φυτό μας.

Χρησιμοποιούμε σχετικά πλατειά γλάστρα, καθώς η τουλμπάχια έχει αρκετή πλευρική ανάπτυξη, και φυτόχωμα γενικής χρήσης με περλίτη για την μεταφύτευση.

2. Τι πότισμα, λίπανση και άλλη φροντίδα χρειάζεται η τουλμπάχια;

Η τουλμπάχια χρειάζεται τακτικά ποτίσματα καθώς θέλει αρκετή εδαφική υγρασία για να ευδοκιμήσει.

Ποτίζουμε άνοιξη και φθινόπωρο κάθε 4-5 μέρες, ενώ την ζεστή περίοδο του καλοκαιριού ποτίζουμε κάθε 2 μέρες.

Η τουλμπάχια δεν είναι ιδιάιτερα απαιτητική ως προς τη λίπανση, ωστόσο η προσθήκη πλήρους λιπάσματος στις αρχές της άνοιξης, στις αρχές του καλοκαιριού και στις αρχές του φθινοπώρου βοηθάει ώστε να εξασφαλίσουμε πλούσια και παρατεταμένη ανθοφορία.

H τουλμπάχια σε αντίθεση με το σκόρδο είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό φυτό και δεν προσβάλλεται εύκολα από μυκητολογικές ασθένειες όπως το ωίδιο, ο περονόσπορος και η σκωρίαση και δεν έχει ιδιαίτερη ανάγκη προστασίας.

Προσβάλλεται σε μικρή έκταση από το έντομο της μελίγκρας και του αλευρώδη και καλό είναι προληπτικά να ψεκάζουμε με βιολογικό σκεύασμα θερινού πολτού ή σαπώνων αλάτων καλίου που προμηθευόμαστε από γεωποννικά καταστήματα.

3. Πώς κλαδεύεται και πώς πολλαπλασιάζεται η τουλμπάχια;

H τουλμπάχια δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις σε κλάδεμα, καθώς το μόνο που απαιτείται είναι η απομάκρυνση των ανθικών στελεχών στα τέλη του φθινοπώρου όταν αρχίσουν να ξεραίνονται.

Ο πολλαπλασιασμός της γίνεται με σπόρο, καθώς και με διαίρεση του φυτού στις αρχές της άνοιξης. Η φύτευση του σπόρου γίνεται σε μικρές γλάστρες φυτωρίου με αφράτο χώμα (2 μέρη φυτόχωμα γενικής χρήσης και 1 μέρος περλίτη ή ελαφρόπετρα) και χρειάζεται περίπου 2-3 βδομάδες κατά μέσον όρο για να φυτρώσει.

Σχετικά με τη μέθοδο πολλαπλασιασμού με διαίρεση του φυτού, χωρίζουμε σε τμήματα το φυτό της τουλμπάχιας, έτσι ώστε κάθε τμήμα να διαθέτει ριζώματα με μπάλα χώματος καθώς και φυλλική επιφάνεια.

4. Κι ένα μυστικό για την τουλμπάχια

Η τουλμπάχια μπορεί να θεωρηθεί και σαν μυρωδικό της κουζίνας, καθώς τόσο τα λουλούδια όσο και τα άνθη τη είναι εδώδιμα και μπορούμε να τα φάμε σε σούπες, σάλτσες και σαλάτες. Επίσης, κατά το παρελθόν, τα φύλλα της τουλμπάχιας έχουν χρησιμοποιηθεί για την παρασκευή τσαγιού καθώς και σε λουτρά για την αντιμετώπιση ρευματισμών.