Παιώνια, συμβουλές φροντίδας σε γλάστρα και στον κήπο

Παιώνια, ένα εντυπωσιακό βολβώδες καλλωπιστικό φυτό με μεγάλα λουλούδια που ανθίζουν από τον Απρίλιο ως τον Ιούλιο χαρίζοντάς μας έντονα χρώματα και υπέροχο άρωμα.

Οι βολβοί της παιώνιας είναι ριζώματα που φυτεύονται συνήθως σε γλάστρα στην αυλή, στο μπαλκόνι και στη βεράντα, αν και πολλές φορές οι παιώνιες φυτεύονται και ως μεμονωμένα φυτά σε γωνιές του κήπου και του γκαζόν.

Η παιώνια είναι φυλλοβόλο φυτό με καταγωγή από την Κίνα και την Ιαπωνία και ανήκει στην ίδια οικογένεια με την νεραγκούλα ενώ το βολβώδες ριζικό της σύστημα θυμίζει τις ντάλιες.

Διαθέτει μεγάλα καταπράσινα γυαλιστερά φύλλα που έχουν μικρές προεξοχές και ξεχωρίζει με τα μεγάλα μονά ή διπλά αρωματικά λουλούδια της που φτάνουν σε διάμετρο τα 10 εκατοστά, σε χρώματα όπως άσπρο, κίτρινο, κόκκινο, μωβ και ροζ.

Υπάρχουν χαμηλές ποικιλίες παιώνιας που συναντάμε ως αγριολούλουδα, καθώς επίσης θαμνώδεις και δενδρώδεις ποικιλίες που φτάνουν σε ύψος τα δύο μέτρα. Στην ελληνική ύπαιθρο, φυτρώνουν 5 ποικιλίες σε περιοχές με υψόμετρο, στα Ιωάννινα, στην Ρόδο, στην Κρήτη και στην Κάρπαθο.

Οι παιώνιες αποτελούν μία εντυπωσιακή επιλογή λουλουδιού για στολισμό σε βάζο στο σπίτι και στο γραφείο. Και στον γάμο, η ανθοδέσμη της νύφης συχνά αποτελείται από λουλούδια παιώνιας που συμβολίζουν την καλή τύχη και την ευημερία.

Ας δούμε αναλυτικά πώς φυτεύουμε παιώνιες, ποια είναι τα πιο γνωστά είδη και ποικιλίες, καθώς επίσης χρήσιμες συμβουλές για τη φροντίδα τους ώστε να απολαμβάνουμε πλούσια ανθοφορία με τα μαγευτικά λουλούδια της.

1. Ποια είναι τα πιο γνωστά είδη και ποικιλίες παιώνιας;

Υπάρχουν πολλά είδη και χιλιάδες ποικιλίες παιώνιας που διαφέρουν ως προς την ανάπτυξη τους, καθώς και ως προς το μέγεθος, τη μορφή και το χρώμα των λουλουδιών τους. Ας δούμε τις πιο σημαντικές και γνωστές ποικιλίες παιώνιας που μπορούμε να φυτέψουμε στον κήπο και το μπαλκόνι μας.

• Ποώδης παιώνια (Paeonia lactiflora): Πολύ διαδεδομένο είδος παιώνιας από το οποίο προέρχονται πολλές ποικιλίες, χαμηλής ανάπτυξης που ξεραίνεται το φθινόπωρο και οι βλαστοί της εμφανίζονται ξανά την άνοιξη.

• Κινέζικη παιώνια (Paeonia sinensis): Ποικιλία ποώδους παιώνιας που φτάνει σε ύψος τα 60 εκατοστά, και μεγάλα λουλούδια, άσπρου ή απαλού ροζ χρώματος που φέρουν χαρακτηριστικούς κίτρινους στήμονες στο κέντρο.

• Φτερόφυλλη παιώνια (Paeonia tenuifolia). Είδος παιώνιας με χαρακτηριστικά φύλλα που θυμίζουν φύλλα φτέρης και με λουλούδια κόκκινου χρώματος που μοιάζουν με ανεμώνα και έχουν κίτρινους στήμονες στο κέντρο.

• Δενδρώδης παιώνια (Paeonia suffruticosa). Οι δενδρώδεις ποικιλίες παιώνιας έχουν ξυλώδεις βλαστούς και φτάνουν σε ανάπτυξη τα δύο μέτρα.

• Κίτρινη παιώνια τύπου Itoh (Paeonia Itoh): Παιώνιες που προέκυψαν από δενδρώδεις και ποώδεις ποικιλίες και διαθέτουν χαρακτηριστικά μεγάλα κίτρινα λουλούδια.

2. Ποια εποχή φυτεύουμε τις παιώνιες και σε τι θέσεις αναπτύσσονται;

Οι βολβοί της παιώνιας, δηλαδή τα ριζώματα, φυτεύονται στις αρχές της άνοιξης και δίνουν την ανθοφορία τους στα τέλη της άνοιξης και μέσα στο καλοκαίρι.

Φυτεύουμε τις παιώνιες σε ηλιόλουστες ή ελαφρά σκιαζόμενες θέσεις για να εξασφαλίσουμε καλή ανάπτυξη και πλούσια ανθοφορία. Η παιώνια είναι ευαίσθητη στο κρύο και χρειάζεται προστασία από τους ανέμους και τον παγετό.

Για να φυτέψουμε παιώνιες σε γλάστρα στο μπαλκόνι, προτιμούμε σημεία με ανατολικό ή δυτικό προσανατολισμό, μακριά από τους τοίχους των σπιτιών για να εξασφαλίσουμε καλό αερισμό στα φυτά.

3. Τι γλάστρες και φυτόχωμα είναι κατάλληλα για φύτευση της παιώνιας;

Προτιμάμε πήλινες ή πλαστικές γλάστρες διαμέτρου και ύψους περίπου 30 εκατοστών, καθώς τα ριζώματα της παιώνιας είναι σχετικά μεγάλα.

Φροντίζουμε η γλάστρα που θα φυτέψουμε την παιώνια να διαθέτει τρύπες στη βάση για να απομακρύνεται το νερό που περισσεύει με το πότισμα.

Μπορούμε να προσθέσουμε μία στρώση χαλικιών για να εξασφαλίσουμε καλύτερη στράγγιση του νερού που περισσεύει από το πότισμα και τοποθετούμε το αντίστοιχο πιατάκι για να μαζεύει το νερό.

Χρησιμοποιούμε εμπλουτισμένο φυτόχωμα για φυτά εξωτερικού χώρου που να διαθέτει περλίτη που βοηθάει στη συγκράτηση υγρασίας και τον καλύτερο αερισμό των ριζών του φυτού.

4. Πόσο συχνά θέλει πότισμα η παιώνια;

Η παιώνια έχει αρκετές απαιτήσεις σε πότισμα για να έχει ικανοποιητική ανάπτυξη και πλούσια ανθοφορία.

Ξεκινάμε να ποτίζουμε όταν τα φυτά βρίσκονται στο στάδιο της ανάπτυξης. Ενδεικτικά, η παιώνια χρειάζεται πότισμα μια φορά την εβδομάδα την περίοδο της άνοιξης και δυο-τρεις φορές την εβδομάδα κατά την περίοδο του καλοκαιριού.

Αποφεύγουμε το υπερβολικό πότισμα κατά την φύτευση, ειδικά αν το έδαφος διατηρεί σχετική υγρασία, καθώς υπάρχει κίνδυνος οι βολβοί να σαπίσουν και να μην φυτρώσουν.

5. Κάθε πότε βάζουμε λίπασμα στην παιώνια;

Η παιώνια έχει σχετικά μικρές απαιτήσεις σε λίπασμα τόσο για φυτά που έχουμε στον κήπο μας, όσο και όταν είναι φυτεμένη σε γλάστρα.

Για να ενισχύσουμε την ανάπτυξη και την ανθοφορία της παιώνιας, προσθέτουμε μία κουταλιά της σούπας πλήρες κοκκώδες λίπασμα όταν αναπτύσσονται τα πρώτα φύλλα και επαναλαμβάνουμε μία φορά το μήνα μέχρι τις αρχές της ανθοφορίας της.

6. Ποια έντομα και ποιες ασθένειες που προσβάλλουν την παιώνια;

Αν και η παιώνια είναι σχετικά ανθεκτικό φυτό, σε συνθήκες υπερβολικής υγρασίας και κακού αερισμού μπορεί να εμφανίσει μαύρες κηλίδες στο φύλλωμα λόγω προσβολής από την ασθένεια του βοτρύτη. Για να το αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά, ψεκάζουμε τα φύλλα με οικολογικό σκεύασμα χαλκού.

Αν παρατηρήσουμε κάποια φαγώματα στα φύλλα της παιώνιας, αυτό μπορεί να οφείλεται σε κάποιο είδος σκαθαριού και ψεκάσουμε με οικολογικό σκεύασμα φυσικής πυρεθρίνης για να προστατέψουμε το φυτό.

7. Ποιοι είναι οι τρόποι πολλαπλασιασμού της παιώνιας;

Ο πιο εύκολος και γρήγορος τρόπος για να δημιουργήσουμε νέα φυτά από τις ποώδεις ποικιλίες παιώνιας είναι με διαίρεση των ριζωμάτων στις αρχές της άνοιξης πριν την έναρξη της ανθοφορίας ή το φθινόπωρο μετά την ολοκλήρωση της ανθοφορίας του φυτού.

Διαχωρίζουμε τα ριζώματα σε μικρότερα τεμάχια που διαθέτουν τουλάχιστον έναν οφθαλμό στη βάση τους και τα τοποθετούμε σε καινούριες γλάστρες ή τις μεταφυτεύουμε σε κάποιο σημείο του κήπου.

Ο πολλαπλασιασμός της παιώνιας μπορεί να γίνει και με σπόρο, ο οποίος καθυστερεί αρκετά να δώσει ανθοφορία καθώς οι σπόροι παιώνιας χρειάζονται 2-3 χρόνια για να φυτρώσουν.

Αξίζει να αναφέρουμε πως στα φυτώρια οι δενδρώδεις ποικιλίες παιώνιας πολλαπλασιάζονται με εμβολιασμό πάνω σε ανθεκτικά υποκείμενα παιώνιας.

8. Κι ένα μυστικό για την παιώνια

Η παιώνια πήρε το όνομα της, σύμφωνα με τη μυθολογία από τον Παιώνα, έναν ικανό μαθητή του Ασκληπιού, του θεού της Ιατρικής, τον οποίο ο Δίας μεταμόρφωσε στο λουλούδι της παιώνιας για να τον προστατεύσει από την ζήλεια και την οργή του δασκάλου του.