8 μυστικά για την καλλιέργεια του λωτού

Μπορεί η χώρα των λωτοφάγων να μη βρεθεί ποτέ, όμως το διάσημο φρούτο της ελληνικής μυθολογίας, ο λωτός, είναι σήμερα ένα από τα γευστικότερα και πιο ζουμερά φρούτα που μπορούμε να φυτέψουμε στον κήπο και σε γλάστρα στο μπαλκόνι μας.

Μικρό φυλλοβόλο δέντρο με ύψος που φτάνει τα 3 και 4 μέτρα, ο λωτός παράγει χαρακτηριστικούς πορτοκαλοκίτρινους καρπούς που τρώγονται πολύ ευχάριστα, αφού τους αφήσουμε να ωριμάσουν και να μαλακώσουν.

Με καταγωγή από την Ασία, ο λωτός καλλιεργείται στις χώρες της Άπω Ανατολής, στη Νότια Αμερική και σε πολλές χώρες της Ευρώπης. Έχει υψηλή διατροφική αξία, καθώς είναι πλούσιος σε αντιοξειδωτικά και έχει πολλαπλά οφέλη για την υγεία μας.

Λόγω των συμπυκνωμένων σακχάρων που δημιουργεί κατα την ωρίμανση του, ο καρπός του λωτού τρώγεται φρέσκος και χρησιμοποιείται επίσης για να φτιάξουμε μοναδικές σπιτικές μαρμελάδες, γλυκά του κουταλιού, κρέμες και κέικ.

1. Ποιες είναι οι πιο γνωστές ποικιλίες λωτού;

Υπάρχουν δυο βασικές κατηγορίες λωτών. Υπάρχουν οι λωτοί με καρπούς που έχουν γλυκιά γεύση και αυτοί που έχουν στυφή γεύση. Η στυφή γεύση του λωτού οφείλεται στην υπάρξη φαινολών και ταννινών στον καρπό.

Το σχήμα του καρπού του καρπού διαφέρει ανάλογα με την ποικιλία: σφαιρικό, πεπλατυσμένο, βελανίδι ή πιο πλατύ. Κι όσο για το χρώμα το καρπού, θα το συναντήσουμε σε όλους τους τόνους του πορτοκαλί.

Aν και υπάρχουν περισσότερες από 150 ποκιλίες λωτού, ενδεικτικά αναφέρουμε 2 ποικιλίες που έχουν εμπορικό ενδιαφέρον: Η ποικιλία λωτού hachiya χαρακτηρίζεται από ταχεία ανάπτυξη και είσοδο σε καρποφορία σε σύντομο χρονικό διάστημα με χαρακτηριστική γλυκιά γεύση και μεγάλους καρπούς σε σχήμα κώνου. Επίσης, η ποικιλία λωτού fuyu δίνει σφαιρικούς καρπούς με σχετικά στυφή γεύση που ωριμάζουν μέσα στον Οκτώβριο.

2. Τι συνθήκες απαιτεί η καλλιέργεια του λωτού για να ευδοκιμήσει;

Ο λωτός χρειάζεται πλούσια, γόνιμα εδάφη, με σχετική υγρασία στο έδαφος για να μπορέσει να ευδοκιμήσει και να δώσει καλή παραγωγή. Ο εμπλουτισμός του εδάφους με κοπριά και κομπόστ πριν τη φύτευση είναι πολύ σημαντικός για την καλλιέργεια.

Τα ζεστά κλίματα βοηθούν στην καλλιέργεια του λωτού και στην παραγωγή ποιοτικών καρπών. Αντίθετα, σε πιο ψυχρές περιοχές, ο καρπός μπορεί να έχει χαμηλότερη περιεκτικότητα σε σάκχαρα.

Η καλλιέργεια του λωτού είναι καλύτερο να αποφεύγεται σε περιοχές με πολύ έντονο αέρα, καθώς μπορεί να προκαλέσει σπάσιμο στα κλαδιά.

Αξίζει να σημειώσουμε πως η καλλιέργεια του λωτού παρουσιάζει το φαινόμενο της παρενιαυτοφορίας. Δηλαδή μια χρονιά υψηλής παραγωγής τη διαδέχεται μια χρονιά μικρότερης παραγωγής.

3. Σε τι αποστάσεις φυτεύεται ο λωτός;

Οι αποστάσεις φύτευσης για δενδρύλλια λωτού διαφοροποιούνται ανάλογα με την ποικιλία και τον τύπο του εδάφους

Συνηθισμένες αποστάσεις φύτευσης είναι 4 με 5 μέτρα μεταξύ των φυτών και 4 με 5 μέτρα μεταξύ των γραμμών φύτευσης του λωτού. Κατά την μεταφύτευση των φυτών του λωτού χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή για να μην τραυματιστεί το ευαίσθητο ριζικό σύστημα του φυτού.

4. Κάθε πότε χρειάζεται πότισμα και λίπασμα ο λωτός;

Ο λωτός έχει σημαντικές ανάγκες σε νερό και χρειάζεται τακτικά ποτίσματα. Απαιτείται αρκετό πότισμα κατά την ανάπτυξη του, καθώς και την περίοδο που δένουν οι καρποί.

Κατά την ωρίμανση των καρπών, προσέχουμε να μην ποτίζουμε υπερβολικά παρά μόνο όταν στεγνώνει το έδαφος.

Η ανάπτυξη του λωτού γίνεται κυρίως μέσα στην άνοιξη και αρχές καλοκαιριού, την περίοδο αυτή είναι απαραίτητος ο εμπλουτισμός με θρεπτικά συστατικά.

Είναι απαραίτητο λοιπόν να προσθέτουμε πλήρες βιολογικό λίπασμα με υψηλή περιεκτικότητα σε άζωτο και κάλιο στις αρχές της άνοιξης και στις αρχές του καλοκαιριού.

Αν έχουμε φυτλέψει τον λωτό σε γλάστρα, βάζουμε μικρές ποσότητες λιπάσματος μία φορά το μήνα από την άνοιξη μέχρι τις αρχές φθινοπώρου.

5. Πώς κλαδεύεται και πώς γίνεται ο πολλαπλασιασμός του λωτού;

Ο λωτός συνήθως διαμορφώνεται σε κυπελλοειδές σχήμα για να έχουν καλύτερη ανάπτυξη και παραγωγή.

Όσον αφορά το ετήσιο κλάδεμα καρποφορίας σε ενήλικα δέντρα λωτού, οι απαιτήσεις δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλες. Συγκεκριμένα γίνεται ένα ελαφρύ κλάδεμα μέσα στο χειμώνα για να διατηρήσουμε το σχήμα του, να αφαιρέσουμε ξερά, σπασμένα και ασθενικά κλαδιά, επιτυγχάνοντας καλύτερο αερισμό και φωτισμό για το εσωτερικό του δέντρου του λωτού.

Επίσης, μπορεί να γίνει αραίωση κλαδιών κατά την περίοδο μετά την καρπόδεση τη χρονιά που έχουμε πολύ υψηλή παραγωγή καρπών. Αυτό έχει σαν συνέπεια και την αραίωση των καρπών του δέντρου που συντελεί στην παραγωγή μεγαλύτερων και ποιοτικότερων φρούτων.

Ο πολλαπλασιασμός του λωτού στα φυτώρια γίνεται με εμβολιασμό (ενοφθαλμισμός με κοιμώμενο “μάτι”) στα τέλη του καλοκαιριού, με ενοφθαλμισμό με βλαστάνοντα “μάτι” στα τέλη της άνοιξης ή με εγκεντρισμό). Ο πολλαπλασιασμός του λωτού μπορεί επίσης να γίνει με μοσχεύματα καθώς και με τη μέθοδο των καταβολάδων.

6. Ποιες είναι οι βασικές ασθένειες και τα έντομα που προσβάλλουν τον λωτό;

Ο λωτός υποφέρει από αρκετές ασθένειες και έντομα που τον προσβάλλουν. Συγκεκριμένα, οι πιο σημαντικές μυκητολογικές και βακτηριακές ασθένειες που προσβάλλουν το λωτό είναι το βακτηριακό έλκος, η καρκίνωση, η φαιά σήψη και το μελάνωμα των καρπών. Ο συχνός ψεκασμός με χαλκούχα διαλύματα βοηθά στην αντιμετώπιση τους.

Ο λωτός προσβάλλεται από διάφορα έντομα όπως τη μύγα της Μεσογείου, τα κοκκοειδή (ψώρα) και διάφορα ξυλοφάγα έντομα που προσβάλλουν τον κορμό. Η οικολογική αντιμετώπιση των εντόμων γίνεται με ψεκασμό του φυλλώματος του λωτού με διάλυμα θερινού πολτού και φυσικής πυρεθρίνης.

7. Πότε γίνεται η συγκομιδή του λωτού;

H συγκομιδή του λωτού γίνεται την εποχή του φθινοπώρου κατά τους μήνες Οκτώβριο και Νοέμβριο. Για να κόψουμε τον καρπό του λωτού, βεβαιωνόμαστε ότι είναι καλά ανεπτυγμένος και να έχει αποκτήσει το χαρακτηριστικό πορτοκαλί χρώμα.

Αν τα φρούτα του λωτού δεν έχουν ωριμάσει, είναι καλό να παραμένουν στο δέντρο και να μην κόβονται νωρίτερα. Συγκεκριμένα, όσο ο καρπός του λωτού μένει στο δέντρο αποκτά υψηλότερη περιεκτικότητα σε σάκχαρα και χάνει την στυφή του γεύση. Σε περίπτωση που κοπεί ο καρπός πιο νωρίς, ο λωτός δεν μαλακώνει μετά την συγκομιδή και χάνει τη μοναδική αρωματική γεύση του.

Για να έχει καλύτερη συντήρηση, η συγκομιδή πρέπει να γίνεται σταδιακά με τα χέρια κόβοντας τον λωτό μαζί με μέρος του κοτσανιού. Ο λωτός μετά τη συγκομιδή μπορεί να διατηρηθεί στο ψυγείο για λίγες μόνο μέρες.

8. Κι ένα τελευταίο μυστικό για την καλλιέργεια του λωτού

Στην Ιαπωνία από τον καρπό του λωτού παράγεται ένα ξύδι με πολύ ιδιαίτερη γεύση, ενώ απο τα φύλλα του βγαίνει ένα ρόφημα με υψηλη περιεκτικότητα σε βιταμίνη C.