Πότε και πώς γίνεται το κλάδεμα του αμπελιού

Το κλάδεμα του αμπελιού είναι μία από τις σημαντικότερες καλλιεργητικές εργασίες που πραγματοποιούμε κάθε χρόνο στην καλλιέργεια του αμπελιού και αποτελεί το πρώτο βήμα για να έχουμε μία πλούσια παραγωγή σε σταφύλια. Και γιατί χρειάζεται να κλαδεύουμε το αμπέλι κάθε χρόνο; Γιατί αν δεν το κλαδέψουμε, η βλάστηση του γίνεται πολύ λεπτή και αδύναμη με αποτέλεσμα να μας δίνει λιγότερα σταφύλια τα οποία δεν ωριμάζουν κανονικά και δεν αποκτούν γλυκιά γεύση. Πρέπει να έχουμε κατά νου ότι το κλάδεμα μίας χρονιάς επηρεάζει και το κλάδεμα της επόμενης.

Η κατάλληλη εποχή για το κλάδεμα του αμπελιού είναι από τα μέσα Ιανουαρίου ως τις αρχές Μαρτίου. Βέβαια, το πότε ακριβώς θα κάνουμε το κλάδεμα του αμπελιού εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από την περιοχή που καλλιεργούμε, τις κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν και την ποικιλία αμπελιού που έχουμε φυτέψει.

Στο σημερινό άρθρο θα αναλύσουμε τις βασικές αρχές για το κλάδεμα καρποφορίας του αμπελιού, δηλαδή το κλάδεμα που γίνεται σε αμπέλια που έχει διαμορφωθεί το σχήμα τους, και θα εξηγήσουμε με ποιο τρόπο κλαδεύουμε προκειμένου να εξασφαλίζουμε δυνατή βλάστηση και πλούσια καρποφορία.

1. Τι προσέχουμε όταν κλαδεύουμε το αμπέλι;

Κατά το κλάδεμα καρποφορίας του αμπελιού, στοχεύουμε τόσο στη διατήρηση του σχήματος που έχουμε δώσει στο αμπέλι, όσο και στην ισορροπία μεταξύ παραγωγής και βλάστησης, δύο διεργασίες που ανταγωνίζονται η μία την άλλη.

Βασική επιδίωξη πέραν της εξασφάλισης υψηλής καρποφορίας είναι και η βελτίωση της ποιότητας της παραγωγής, τόσο σε επίπεδο μεγέθους και πυκνότητας των σταφυλιών, όσο και σε περιεκτικότητα σακχάρων και οξέων.

Για να αποφασίσουμε πώς ακριβώς θα κλαδέψουμε το αμπέλι, λαμβάνουμε υπόψη διάφορους σημαντικούς παράγοντες που θα καθορίσουν τις επιλογές μας όπως η ηλικία του αμελιού, η ζωτικότητα και η ευρωστία του, καθώς και η καλλιεργούμενη ποικιλία.

2. Πώς η περσινή καρποφορία επηρεάζει το κλάδεμα του αμπελιού

Για να κάνουμε σωστό κλάδεμα, πρέπει να γνωρίζουμε κάποια στοιχεία για την καλλιέργεια του αμπελώνα κατά τα προηγούμενα χρόνια. Ειδικότερα, πριν αρχίσουμε το κλάδεμα ενός πρέμνου (φυτό αμπελιού), μελετάμε τη συμπεριφορά και την αντίδραση του αμπελιού στο κλάδεμα που κάναμε την προηγούμενη χρονιά.

Η παρατήρηση της υφιστάμενης κατάστασης του αμπελιού τόσο σε επίπεδο βλαστικής ανάπτυξης, όσο και στο επίπεδο καρποφορίας κατά την προηγούμενη χρονιά, μας βοηθάει να καθορίσουμε πώς θα κλαδέψουμε το αμπέλι μας τη φετινή χρονιά. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, μπορούμε να διακρίνουμε τρεις βασικές κατηγορίες προσέγγισης του κλαδέματος καρποφορίας του αμπελιού:

α) Πώς κλαδεύουμε το αμπέλι όταν την προηγούμενη χρονιά είχε ζωηρή βλάστηση

Στην περίπτωση που το αμπέλι μας παρουσίασε ζωηρή βλάστηση, οι οφθαλμοί που αφέθηκαν κατά το κλάδεμα της προηγούμενης χρόνιας βλάστησαν σε μακριές, χονδρές και καλά ωριμασμένες κληματίδες. Παρατηρούμε ότι βλάστησαν και κοιμώμενοι οφθαλμοί που έδωσαν λαίμαργους βλαστούς. Αυτό πιστοποιεί ότι το προηγούμενο κλάδεμα ήταν αρκετά αυστηρό και πρέπει τη φετινή χρονιά το κλάδεμα να είναι λιγότερο αυστηρό που σημαίνει να αφήσουμε δύο κεφαλές στον ίδιο βραχίονα, είτε μία “αμολυτή” 5-10 οφθαλμών (αμολυτή, στην αμπελουργική διάλεκτο, ονομάζεται ο μακρύς βλαστός αμπελιού που διαθέτει αρκετούς οφθαλμούς).

β) Πώς κλαδεύουμε το αμπέλι όταν την προηγούμενη χρονιά είχε αδύναμη βλάστηση

Αν παρατηρήσουμε ότι την προηγούμενη χρονιά δεν βλάστησαν όλοι οι οφθαλμοί που αφέθηκαν στο πρέμνο, ενώ οι κληματίδες είναι λεπτές, κοντές και δεν υπάρχουν λαίμαργοι βλαστοί, αυτό δείχνει ότι το αμπέλι μας δεν είχε την απαιτούμενη ζωηρότητα και δύναμη ώστε να βλαστήσει ικανοποιητικά. Τη φετινή χρονιά θα πρέπει να κλαδέψουμε πιο αυστηρά ή να αφαιρέσουμε μερικές κεφαλές διατηρώντας πάντα το σχήμα του πρέμνου για να ενισχύσουμε τη ζωντάνια του και τη βλαστικότητα του.

γ) Πώς κλαδεύουμε το αμπέλι όταν την προηγούμενη χρονιά είχε ισορροπημένη βλάστηση

Αν όλοι οι οφθαλμοί που αφήσαμε βλάστησαν μετά το κλάδεμα της προηγούμενης χρονιάς και έδωσαν κληματίδες με κανονικό πάχος, μήκος και το χαρακτηριστικό χρώμα της ποικιλίας, καθώς και μία καλή ποιοτική παραγωγή, καταλαβαίνουμε ότι κατά την προηγούμενη χρονιά κάναμε ένα επιτυχημένο κλάδεμα στο πλαίσιο της καλλιέργειας του αμπελιού. Αυτό σημαίνει ότι το αμπέλι μας θα χρειαστεί ένα ανάλογο ισορροπημένο κλάδεμα και τη φετινή χρονιά όπως την προηγούμενη χρονιά διατηρώντας το κατάλληλο συνδυασμό κεφαλών και αμολυτών στα πρέμνα του αμπελιού.

3. Πώς διακρίνεται το κλάδεμα του αμπελιού ανάλογα με το μήκος των βλαστών

Tο κλάδεμα καρποφορίας του αμπελιού ανάλογα με το μήκος των παραγωγικών μονάδων των βλαστών του αμπελιού (κεφαλές, αμολυτές) διακρίνεται σε βραχύ κλάδεμα, όπου διατηρούνται κεφαλές μέχρι 3 οφθαλμών, μακρύ κλάδεμα όπου αφήνονται αμολυτές των 5 έως 7 οφθαλμών και μικτό κλάδεμα, όπου αφήνονται κεφαλές με μέχρι 3 οφθαλμούς και αμολυτές με παραπάνω από 4 οφθαλμούς.

Πρέπει να σημειώσουμε ότι ο αριθμός των κεφαλών που αφήνονται εξαρτάται από την ισχύ, την ηλικία του πρέμνου και τις καλλιεργητικές φροντίδες του αμπελιού, όπως η λίπανση και το πότισμα.

Επίσης, κάποιες ποικιλίες αμπελιού δέχονται αυστηρό (βραχύ) κλάδεμα στα δύο μάτια, καθώς είναι γόνιμα όπως η κορινθιακή σταφίδα, ενώ άλλες δέχονται μακρύ κλάδεμα και αφήνονται αμολυτές όπως η σουλτανίνα που δεν έχει γόνιμα τα τρία πρώτα μάτια.

4. Και μερικά μυστικά για το κλάδεμα του αμπελιού

Κατά το κλάδεμα του αμπελιού φροντίζουμε πάντα να:

• Απολυμαίνουμε με διάλυμα χλωρίνης 2% τα εργαλεία κλαδέματος του αμπελιού (ψαλίδια, πριόνια) από πρέμνο σε πρέμνο, για να μη μεταδώσουμε μυκητολογικές ασθένειες όπως η ίσκα, η φόμοψη και η ευτυπίωση.
• Ψεκάζουμε το αμπέλι μας με διάλυμα χαλκού αμέσως μετά το κλάδεμα, για να προστατεύσουμε το αμπέλι από μυκητολογικές και βακτηριακές ασθένειες.
• Κλαδεύουμε πάντα με ξηρό καιρό και ποτέ με υγρό βροχερό για να αποφύγουμε τη μετάδοση μυκητολογικών ασθενειών.