Κυπαρίσσι, ένα κωνοφόρο δέντρο για δημιουργία ψηλού φράχτη

Κυπαρίσσι, ένα όμορφο και διαχρονικό δέντρο για τον κήπο. Υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη κυπαρισσιών που επιλέγονται για φύτευση στον κήπο, όπως το κυπαρίσσι λέιλαντ και ο λεμονοκυπάρισσος (γκολντ κρεστ), ωστόσο το πιο διαδεδομένο κυπαρίσσι της ελληνικής υπαίθρου είναι το κοινό κυπαρίσσι.

Το κοινό ή αειθαλές κυπαρίσσι είναι ένα κωνοφόρο δέντρο που συναντάμε σε πολλές περιοχές της νότιας Ελλάδας να φυτρώνει μόνο του, ιδανικά προσαρμοσμένο στο κλίμα πολλών μεσογειακών χωρών όπως της Κύπρου, του Λίβανου και της Ιταλίας.

Για το λόγο αυτό, το κοινό κυπαρίσσι στο εξωτερικό αναφέρεται ως μεσογειακό κυπαρίσσι, ως ιταλικό κυπαρίσσι ή κυπαρίσσι της Τοσκάνης.

Πρόκειται για ένα πολύ ανθεκτικό και εντυπωσιακό δέντρο ταχείας ανάπτυξης που φτάνει σε ύψος 20-30 μέτρων. Το κυπαρίσσι διαθέτει χαρακτηριστικό φύλλωμα με πυκνά βελονοειδή φύλλα και σχηματίζει μικρούς καρπούς, τα γνωστά κυπαρισσόμηλα.

Αποτελεί πολύ δημοφιλή επιλογή φυτού για δημιουργία φράχτη και είναι ιδανικό δέντρο για οριοθέτηση χώρων ή για ανάδειξη επιβλητικών κτιρίων. Εκτός από τη φύτευση σε κήπους, σε δρόμους και σε πάρκα, τα κυπαρίσσια είναι από τα βασικά δέντρα χρησιμοποιούνται σε αναδασώσεις.

Ας δούμε αναλυτικά, πώς μπορούμε να φυτέψουμε κυπαρίσσια στον κήπο και σε γλάστρα μαζί με συμβουλές φροντίδας για να έχουν ζωηρή ανάπτυξη και καταπράσινο φύλλωμα.

1. Ποια είναι τα βασικά είδη του κοινού κυπαρισσιού;

Το κοινό κυπαρίσσι συναντάται σε δύο βασικές παραλλαγές, στο αρσενικό κυπαρίσσι και στο θηλυκό κυπαρίσσι. Πρέπει να αναφέρουμε ότι ο διαχωρισμός του κυπαρισσιού σε αρσενικό και θηλυκό δεν αναφέρεται στο φύλο των ανθέων, αλλά στη διάταξη του φυλλώματος.

Όλα τα κοινά κυπαρίσσια φέρουν θηλυκά και αρσενικά άνθη στο ίδιο δέντρο, αν και σε διαφορετικά σημεία, και ανθίζουν από τις αρχές ως τα τέλη της άνοιξης (Μάρτιος- Μάιος).

Το αρσενικό ή ορθόκλαδο κυπαρίσσι έχει ψηλό στενό κορμό και λαμπερό πράσινο φύλλωμα σε μορφή στενής πυραμίδας με κλάδια που έχουν όρθια κατεύθυνση.

Αντίθετα, το θηλυκό ή οριζοντιόκλαδο κυπαρίσσι διαθέτει πλούσιο φύλλωμα και κλαδιά που αναπτύσσονται οριζόντια σε πλάτος.

2. Τι συνθήκες χρειάζονται τα κυπαρίσσια για να αναπτυχθούν και να ευδοκιμήσουν;

Το κυπαρίσσι είναι ένα φυτό που αναπτύσσεται σε όλους τους τύπους εδαφών και δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις ως προς το χώμα που το φυτεύουμε, αρκεί να διαθέτει καλή αποστράγγιση.

Είναι ανθεκτικό στις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού, όπως και στην παγωνιά του χειμώνα.

Το κυπαρίσσι είναι κατάλληλο για φύτευση σε παραθαλάσσιες περιοχές, καθώς επίσης χρησιμοποιείται και για δημιουργία φράχτη σε καλλιεργούμενες περιοχές που επικρατούν έντονοι ανέμοι.

Παρουσιάζει μεγάλη αντοχή στην ατμοσφαιρική ρύπανση και γι’ αυτό φυτεύεται στις άκρες δρόμων και εθνικών οδών.

3. Μπορούμε να φυτέψουμε κυπαρίσσι σε γλάστρα;

Το κοινό κυπαρίσσι μπορεί να φυτευτεί σε γλάστρα στην αυλή ή στο μπαλκόνι και να φτάσει σε ύψος μέχρι τα 3 μέτρα.

Για τη φύτευση του κυπαρισσιού, χρησιμοποιούμε μεγάλες γλάστρες ύψους τουλάχιστον 40 εκατοστών σε πλάτος και ύψος. Φροντίζουμε να έχουν καλή σταθερότητα και τις στηρίζουμε κατάλληλα ώστε να μην υπάρχει κίνδυνος να πέσουν σε συνθήκες δυνατών ανέμων.

Επιλέγουμε γλάστρες που διαθέτουν τρύπες στη βάση για να απομακρύνεται το νερό και χρησιμοποιούμε εμπουτισμένο φυτόχωμα με θρεπτικά συστατικά και περλίτη.

Τα κυπαρίσσια είναι ιδιαίτερα ανθεκτικά και μπορούν να επιβιώσουν τόσο σε νότια, όσο και σε βορινά σημεία του μπαλκονιού μας.

4. Πόσο συχνά θέλει πότισμα το κυπαρίσσι;

Αν και το κυπαρίσσι είναι ανθεκτικό στην έλλειψη νερού, τον πρώτο χρόνο φύτευσης του δέντρου θα χρειαστεί τακτικό πλούσιο πότισμα μία φορά την εβδομάδα για να αναπτυχθούν οι ρίζες του.

Γενικότερα, όταν μεγαλώσουν, τα κυπαρίσσια χρειάζονται πότισμα περισσότερο την άνοιξη που αναπτύσσεται η βλάστηση τους καθώς και το φθινόπωρο πριν πέσουν τα κυπαρίσσια σε λήθαργο.

Αν και τα κυπαρίσσια μπορούν να μείνουν χωρίς πότισμα για κάποιο χρονικό διάστημα, είναι απαραίτητο να τα ποτίζουμε τουλάχιστον μία φορά τον μήνα.

5. Πότε βάζουμε λίπασμα στο κυπαρίσσι;

Το κυπαρίσσι δε χρειάζεται λίπασμα κατά την φύτευση. Αφού περάσει ο πρώτος χρόνος, χρησιμοποιούμε ένα πλήρες κοκκώδες λίπασμα στις αρχές της άνοιξης και επαναλαμβάνουμε κάθε χρόνο για την ανάπτυξη του φυλλώματος του κυπαρισσιού.

Συμπληρωματικά, μπορούμε να βάζουμε κομπόστ στα τέλη του φθινοπώρου για να εμπλουτίζουμε το έδαφος του κυπαρισσιού με οργανική ουσία και θρεπτικά συστατικά.

Ένας ενδεικτικός τρόπος προσδιορισμού της ετήσιας λίπανσης μεγάλων κυπαρισσιών είναι περίπου 1 κιλό λιπάσματος για κάθε 6 εκατοστά διαμέτρου του κορμού.

6. Ποιες ασθένειες και ποια έντομα προσβάλλουν το κυπαρίσσι;

Το κοινό κυπαρίσσι είναι ένα από τα πιο ανθεκτικά κωνοφόρα δέντρα και κυπαρισσοειδή φυτά, καθώς δεν προσβάλλεται εύκολα από ασθένειες και έντομα.

Σε κάποιες περιπτώσεις, την περίοδο του φθινοπώρου, τα κυπαρίσσι μπορεί να προσβληθεί από το έντομο της βαμβακάδας (ψευδόκοκκος) που εμφανίζεται αρχικά σαν βαμβάκι στα φύλλα και σταδιακά προκαλεί ξηράνσεις. Για την αντιμετώπιση της βαμβακάδας, ψεκάζουμε το φύλλωμα του κυπαρισσιού με θερινό πολτό που προμηθευόμαστε από γεωπονικά καταστήματα.

Σε συνθήκες έντονης υγρασίας και κακού αερισμού, το κυπαρίσσι μπορεί να προσβληθεί από τη μυκητολογική ασθένεια της φυτόφθορα που προσβάλλει το ριζικό σύστημα και αποτελεί την κύρια αίτια που ξεραίνονται τα κωνοφόρα δέντρα.

Τα συμπτώματα ξήρανσης εμφανίζονται στο εσωτερικό του φυλλώματος κοντά στον κορμό, σταδιακά πηγαίνοντας προς τα έξω. Για την αντιμετώπιση της φυτόφθορα, κάνουμε πότισμα στη ρίζα με διάλυμα γαλαζόπετρας (θειικού χαλκού) και ψεκάζουμε το φύλλωμα με σκεύασμα χαλκού που προμηθευόμαστε από γεωπονικά καταστήματα.

7. Με ποιο τρόπο κλαδεύουμε το κυπαρίσσι;

Το κυπαρίσσι δε χρειάζεται κλάδεμα σε ετήσια βάση, ωστόσο μπορούμε να το κλαδεύουμε για να περιορίσουμε το ύψος του δέντρου και να ανανεώσουμε τη βλάστησή του.

Για να διατηρήσουμε το κυπαρίσσι στο επιθυμητό ύψος, κλαδεύουμε τους κορυφαίους βλαστούς στα τέλη του χειμώνα.

Στις αρχές της άνοιξης ή στα τέλη του καλοκαιριού, μπορούμε να αφαιρούμε ξερούς ή ασθενείς βλαστούς για να τονώσουμε την ανάπτυξη του.

8. Πώς γίνεται ο πολλαπλασιασμός του κοινού κυπαρισσιού;

Μπορούμε να δημιουργήσουμε νέα φυτά κυπαρισσιού με δύο τρόπους, κάνοντας: α) πολλαπλασιασμό με σπόρο και β) πολλαπλασιασμό με μοσχεύματα.

Ας δούμε αναλυτικά ποια πλεονεκτήματα έχει κάθε μέθοδος και ποια βήματα ακολουθούμε για τον πολλαπλασιασμό.

α) Πολλαπλασιασμός κυπαρισσιού με σπόρους

Η δημιουργία φυτών κυπαρισσιού από σπόρο είναι μια μέθοδος που απαιτεί αρκετό χρόνο. Αρχικά, πριν φυτέψουμε τους σπόρους του κυπαρισσιού, για να μπορέσουν να φυτρώσουν πρέπει να σπάσουμε τον λήθαργο.

• Στα τέλη του χειμώνα, βάζουμε τους σπόρους του κυπαρισσιού στο νερό για 24 ώρες και τους αφήνουμε να στεγνώσουν.
• Στη συνέχεια, τους τοποθετούμε σε νάυλον σακούλα και τους βάζουμε στο ψυγείο για περίοδο ενός μήνα.
• Μέσα στην άνοιξη, φυτεύουμε τους σπόρους σε γλαστράκια φυτωρίου χρησιμοποιώντας φυτόχωμα γενικής χρήσης.
• Μετά από λίγες εβδομάδες, οι σπόροι θα φυτρώσουν. Την πρώτη χρονιά τα νέα φυτά θα αποκτήσουν ύψος 5-10 εκατοστών και σταδιακά μπορούμε να τους μεταφυτέψουμε σε μεγαλύτερη γλάστρα.
• Μετά από 2-3 χρόνια, τα καινούρια κυπαρίσσια θα έχουν αναπτυχθεί αρκετά, ώστε να είναι έτοιμα να φυτευτούν στην οριστική τους θέση.

β) Πολλαπλασιασμός κυπαρισσιού με μοσχεύματα

O πολλαπλασιασμός του κυπαρισσιού με μοσχεύματα είναι η πιο γρήγορη μέθοδος για να φτιάξουμε καινούρια φυτά κυπαρισσιού, τα οποία θα έχουν ακριβώς τα ίδια χαρακτηριστικά με τα αρχικά φυτά που πήραμε το μόσχευμα.

• Επιλέγουμε ξυλοποιημένους βλαστούς (μοσχεύματα) μήκους 15-20 εκατοστών, που παίρνουμε από τις άκρες των κλαδιών του κυπαρισσιού στα τέλη του χειμώνα.
• Αφαιρούμε τα φύλλα του μοσχεύματος, στο 1/2 του μήκους του βλαστού από τη βάση και τα φυτεύουμε σε γλάστρες φυτωρίου που έχουμε γεμίσει με μίγμα που αποτελείται από τύρφη και περλίτη σε αναλογία 1:1.
• Για μεγαλύτερη επιτυχία του πολλαπλασιασμού, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ορμόνη ριζοβολίας στη βάση του μοσχεύματος για να ριζώσουν καλύτερα. Τα νέα φυτά κυπαρισσιού σταδιακά θα ριζώσουν και θα αναπτυχθούν.
• Μετά από ένα χρόνο, μπορούμε να τα φυτέψουμε στο έδαφος για να μεγαλώσουν κανονικά.

9. Κι ένα μυστικό για το κυπαρίσσι

Οι ρίζες του κοινού κυπαρισσιού δεν πάνε πολύ βαθιά και δεν δημιουργούν προβλήματα σε θεμέλια σπιτιών σε τοίχους και φράχτες. Παρόλο που διαθέτουν επιφανειακό ριζικό σύστημα, είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι είναι εξαιρετικά ανθεκτικά σε καταιγίδες και δυνατούς ανέμους.