10 μυστικά για την καλλιέργεια της καρυδιάς

Όλοι λατρεύουμε τα καρύδια, ένα εξαιρετικά δημοφιλές είδος ξηρών καρπών και ιδιαίτερα αγαπημένο στη χώρα μας. Η καρυδόψιχα λαμβάνεται από το εσωτερικό των καρπών της καρυδιάς και είναι ιδιαίτερα γευστική όταν τρώγεται αποξηραμένη ή ακόμα και φρέσκια.

Η καρυδιά έχει καταγωγή από τη νότια Ασία και είναι φυλλοβόλο δέντρο, ταχείας ανάπτυξης που μπορεί να φτάσει σε ύψος μέχρι τα 30 μέτρα. Καλλιεργείται στις περισσότερες περιοχές της χώρας μας, από τη Μακεδονία και τη Θράκη μέχρι τη Στερεά Ελλάδα, την Πελοπόννησο και την Κρήτη.

Τα καρύδια όπως και οι περισσότεροι ξηροί καρποί, εκτός από μοναδική γεύση, προσφέρουν στον οργανισμό μας ενέργεια και πολύτιμα θρεπτικά συστατικά, καθώς περιέχουν πρωτεΐνες, ω3 λιπαρά οξέα, βιταμίνες, φυτικές ίνες, μαγνήσιο, σίδηρο και ασβέστιο.

1. Ποιες ποικιλίες καρυδιάς καλλιεργούνται στη χώρα μας;

Η επιλογή της κατάλληλης ποικιλίας είναι σημαντικός παράγοντας για την επιτυχία της καλλιέργειας της καρυδιάς. Η ποικιλία Franquette είναι εξαιρετική γαλλική ποικιλία καρυδιάς, ζωηρή και παραγωγική που ωριμάζει στις αρχές Οκτώβρη και συστήνεται για ορεινές και ημιορεινές ψυχρές περιοχές, καθώς βλαστάνει αργά την άνοιξη.

Η ποικιλία Hartley είναι εκλεκτή ιταλική ποικιλία καρυδιάς με μεγάλο μέγεθος καρπού που ωριμάζει στα τέλη Σεπτεμβρίου και συστήνεται για νοτιότερες περιοχές.

Πολύ διαδεδομένη και παραγωγική ποικιλία καρυδιάς με υψηλό ποσοστό ψίχας του καρπού είναι και η ποικιλία Chandler από την Καλιφόρνια της Αμερικής, ενώ ενδιαφέρουσα ποικιλία είναι και η υπερπρώιμη ποικιλία Payne που έχει μεγάλο μέγεθος καρπού και ωριμάζει στις αρχές του Σεπτεμβρίου.

2. Σε ποιες συνθήκες καλλιεργείται η καρυδιά;

Η καρυδιά ευδοκιμεί σε βαθιά εδάφη που παρουσιάζουν πολύ καλή αποστράγγιση, καθώς οι ρίζες της μπορεί να ξεπεράσουν σε βάθος τα 3 μέτρα. Η καλλιέργεια της καρυδιάς χρειάζεται γόνιμο έδαφος με αρκετή οργανική ουσία, ενώ είναι ευαίσθητη σε αλατούχα και αλκαλικά εδάφη.

Η καρυδιά γενικότερα θέλει δροσερό περιβάλλον, καθώς είναι ευαίσθητη τόσο στις πολύ χαμηλές όσο και στις πολύ ψηλές θερμοκρασίες. Οι βροχές αργά την άνοιξη δημιουργούν προβλήματα ανάπτυξης μυκητολογικών και βακτηριακών ασθενειών, ενώ οι ανοιξιάτικοι παγετοί προκαλούν ζημιές κυρίως στις ορεινές περιοχές.

Η καρυδιά μπαίνει σε καρποφορία μετά τον 4ο χρόνο, φτάνει σε επίπεδο υψηλής παραγωγής κατά το 10ο χρόνο και έχει σημαντική καρποφορία για αρκετές δεκαετίες καθώς θεωρείται μακρόβιο δέντρο.

3. Πότε γίνεται η φύτευση της καρυδιάς και σε τι αποστάσεις;

H πυκνότητα φύτευσης της καρυδιάς εξαρτάται από την ποιότητα του εδάφους, την ποικιλία της καρυδιάς που φυτεύουμε, καθώς και στο υποκείμενο που έχει εμβολιαστεί η ποικιλία. Κατάλληλες αποστάσεις φύτευσης για τις καρυδιές, μπορεί να είναι από 7 x 7 μέτρα μέχρι 10 x 10 μέτρα.

Το υποκείμενο καρυδιάς Jungan nigra είναι κατάλληλο για πυκνότερες φυτεύσεις, καθώς σε αυτό εμβολιάζονται ποικιλίες που μπαίνουν νωρίς στην παραγωγή. Αντίθετα, ποικιλίες καρυδιάς που εμβολιάζονται στο υποκείμενο Jungan regia απαιτούν μεγαλύτερες αποστάσεις φύτευσης.

Κατάλληλη εποχή για την φύτευση των δενδυλλίων καρυδιάς, κυρίως γυμνόρριζων χωρίς μπάλα χώματος, είναι η περίδος του χειμώνα, από Δεκέμβριο μέχρι Φεβρουάριο, ενώ για δενδρύλλια καρυδιάς που είναι σε γλάστρα χώματος, η φύτευση μπορεί να γίνει μέσα στην άνοιξη.

4. Κάθε πότε χρειάζεται πότισμα η καρυδιά;

Η καρυδιά έχει σημαντικές απαιτήσεις σε εδαφική υγρασία, ιδιαίτερα από τις αρχές του καλοκαιριού μέχρι τα μέσα φθινοπώρου. H έλλειψη αρκετής διαθέσιμης ποσότητας νερού μπορεί να οδηγήσει στην παραγωγή καρυδιών μικρότερου μεγέθους. Ειδικά την περίοδο του καλοκαιριού, οι μειωμένες ποσότητες νερού μπορούν να συντελέσουν στην μειωμένη ψίχα του καρυδιού.

Ποτίζουμε μία φορά τη βδομάδα την περίοδο της άνοιξης και του φθινοπώρου και τουλάχιστον δύο φορές τη βδομάδα την περίοδο του καλοκαιριού. Κατάλληλος τρόπος ποτίσματος για τις καρυδιές είναι η μέθοδος άρδευσης με σταγόνες, καθώς συτελεί στην εξοικονόμηση νερού και στην αποτελεσματικό εφοδιαμό με νερό του ριζικού συστήματος της καρυδιάς που βρίσκεται σε αρκετό βάθος μέσα στο έδαφος.

5. Τι λίπασμα βάζουμε στις καρυδιές;

Η καρυδιά χρειάζεται αρκετή ποσότητα βιολογικού λιπάσματος με ενισχυμένο άζωτο, φώσφορο και κάλιο για να έχει ικανοποιητική ανάπτυξη και καρποφορία. Συμπληρωματικά, μπορεί να γίνει ενσωμάτωση με κοπριά και κομπόστ, για την ενίσχυση με άζωτο και οργανική ουσία που βοηθά στη γονιμότητα του εδάφους.

Κατάλληλη εποχή για να βάλουμε το λίπασμα είναι στα τέλη του χειμώνα. Επίσης, η καρυδιά έχει ανάγκη από διάφορα ιχνοστοιχεία όπως το μαγνήσιο, το βόριο, ο ψευδάργυρος και ο σίδηρος που επηρεάζουν την καλή βλάστηση και την καρπόδεση της.

Για την αντιμετώπιση της έλλειψης των στοιχείων αυτών, μπορούν μέσα στην άνοιξη να χρησιμοποιηθούν διαφυλλικά λιπάσματα με ψεκασμό στο φύλλωμα της καρυδιάς, τα οποία μας δίνουν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα σε σχέση με την τοποθέτηση των αντίστοιχων στοιχείων μέσω εδαφικής λίπανσης.

6. Ποιες ασθένειες και έντομα προσβάλλουν την καρυδιά και πότε ψεκάζουμε;

H καρυδιά προσβάλλεται από μυκητολογικές ασθένειες όπως η ανθράκωση που προκαλεί μαύρες κηλίδες στο φύλλωμα της και φυλλόπτωση, από τη φυτόφθορα που δημιουργεί έκκριση κόλλας στον κόρμο του δέντρου, και από τη βακτηρίωση που προκαλεί κηλίδες στα φύλλα και μαύρισμα στους καρπούς.

Για την αντιμετώπιση των ασθενειών ψεκάζουμε πριν την έκπτυξη των φύλλων και μετά ανά 15 μέρες με χαλκούχο διάλυμα, ενώ για την αντιμετώπιση της φυτοφθορα συμπληρωματικά γίνεται ασβέστωμα του κορμού κατά τον Απρίλιο.

Η καρυδιά μπορεί να προσβληθεί από το έντομο της μελίγκρας, από την καρπόκαψα που σκουληκιάζει τον καρπό, από την ψώρα (κοκκοειδή) και από τον τετράνυχο. Για την αντιμετώπιση τους, ψεκάζουμε με οικολογικά σκευάσματα βάκιλου Θουριγγίας, φυσικής πυρεθρίνης και θερινού πολτού που προμηθευόμαστε από γεωπονικά καταστήματα.

7. Ποια εποχή και πώς γίνεται το κλάδεμα της καρυδιάς;

To κλάδεμα της καρυδιάς διακρίνεται στο κλάδεμα διαμόρφωσης που γίνεται στα νεαρά δενδρύλλια καρυδιάς και στο κλάδεμα καρποφορίας που γίνεται στα ενήλικα δένδρα καρυδιάς.

Πιο διαδεδομένα κλάδέματα διαμόρφωσης της καρυδιάς είναι το κυπελλοειδές σχήμα που χαρακτηρίζεται από 3-4 πλάγιους βραχίονες που σχηματίζουν γωνία 60 μοιρών με τον κορμό και το σχήμα πυραμίδας που περιλαμβάνει 4-5 κύριους βραχίονες που διαμορφώνονται κάθετα και με οριζόντια κατεύθυνση προς τον κορμό.

To κλάδεμα καρποφορίας της καρυδιάς πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο και να στοχεύει στην διατήρηση του σχήματος των δέντρων, στην απομάκρυνση των ξερών και αδύναμων κλάδων, στον καλό αερισμό και φωτισμό του εσωτερικού της κόμης των δέντρων, καθώς και στην εξασφάλιση καλής παραγωγής. Το κλάδεμα της καρυδιάς γίνεται στο τέλος του χειμώνα αφού περάσουν οι έντονοι παγετοί.

8. Πότε γίνεται η συγκομιδή των καρυδιών και πώς συντηρούνται;

Ανάλογα την ποικιλία της καρυδιάς και την περιοχή, η συγκομιδή ξεκινά από τις αρχές του Σεπτεμβρίου μέχρι τα μέσα του Νοέμβρίου. Η συγκομιδή γίνεται με τα χέρια ή με προσεκτικό ράβδισμα και συλλογή από το έδαφος. Στη συνέχεια βγάζουμε τον φλοιό από τους καρπούς και τους αποξηραίνουμε σε τελάρα στον ήλιο σε σημεία που διαθέτουν καλό αερισμό.

Τα καρύδια μπορούν να διατηρηθούν περισσότερο σε δροσερό περιβάλλον ή σε ψυγείο, καθώς σε θερμοκρασίες περιβάλλοντος περίπου 21°C οξειδώνονται σε 3-4 μήνες λόγω της μεγάλης περιεκτικότητας σε έλαια που διαθέτουν.

9. Πώς δημιουργούμε καινούρια φυτά καρυδιάς;

Ο πολλαπλασιασμός της καρυδιάς γίνεται κυρίως με εμβολιασμό της επιθυμητής ποικιλίας σε διάφορα υποκείμενα καρυδιάς που έχουν πολλαπλασιαστεί με σπόρο.

O εμβολιασμός της καρυδιάς μπορεί να γίνει με αγγλικό εγκεντρισμός σε νεαρά δενδρύλλια την περίοδο Μαρτίου – Απριλίου ή με υπόφλοιος εγκεντρισμό σε ενήλικα δέντρα την περίοδο Μαρτίου – Απριλίου. Επίσης, μπορεί να γίνει ενοφθαλμισμός τύπου Τ σε δέντρα καρυδιάς με βλαστάνοντα οφθαλμό την περίοδο Αυγούστου – Σεπτεμβρίου ή με ενοφθαλμισμός με πλακίτη κατά τον Αύγουστο – Σεπτέμβριο.

Και ένα τελευταίο μυστικό για την καρυδιά

Η καρυδιά δημιουργεί φαινόμενα τοξικότητας όταν καλλιεργούμε συγκεκριμένα φυτά κοντά της. Για παράδειγμα, όταν καλλιεργούμε ντομάτα, πατάτα ή σμέουρα κοντά στο ριζικό σύστημα της καρυδιάς αυτά να παρουσιάζουν απότομα συμπτώματα μάρανσης. Αυτό πιθανότατα οφείλεται σε μία τοξική ουσία που λέγεται τζουγκλόνη και παράγουν κυρίως τα ενήλικα δένδρα καρυδιάς.