Φυτό “υπομονή”, ο κάκτος των Χριστουγέννων

Ο κάκτος των Χριστουγέννων είναι από τα πιο δημοφιλή παχύφυτα σε ολόκληρο τον κόσμο, διάσημο για την πλούσια ανθοφορία που εμφανίζει την εορταστική περίοδο των Χριστουγέννων.

Στον ελληνικό χώρο, ο κάκτος των Χριστουγέννων (Schlumbergera sp.) είναι γνωστός και ως “υπομονή”, ένα από τα φυτά που συναντάμε παραδοσιακά στις αυλές των γιαγιάδων και των παππούδων μας.

Το φυτό “υπομονή” διαδόθηκε ως χριστουγεννιάτικο φυτό αρχικά σε περιοχές της νότιας και κεντρικής Αμερικής που δεν διέθεταν έλατα για να στολίσουν την εορταστική περίοδο και σταδιακά εξαπλώθηκε και στον υπόλοιπο κόσμο.

Στο φυσικό του περιβάλλον, την Βραζιλία, ο κάκτος των Χριστουγέννων είναι επίφυτο, δηλαδή αναπτύσσεται και στηρίζεται πάνω σε κορμούς δέντρων, χωρίς όμως να παρασιτεί σε αυτά.

Ο κάκτος των Χριστουγέννων διαθέτει χαρακτηριστικούς λείους, πεπλατυσμένους βλαστούς και πανέμορφα ροζ, κόκκινα, φούξια ή λευκά λουλούδια που εντυπωσιάζουν.

Ιδανική επιλογή για όσους ψάχνουν φυτά για κρεμαστές γλάστρες ή καλάθια στο μπαλκόνι ή στο εσωτερικό του σπιτιού, καθώς οι βλαστοί και τα λουλούδια του πέφτουν προς τα κάτω χαρίζοντας ένα ξεχωριστό αισθητικό αποτέλεσμα.

Ας δούμε, αναλυτικά, τι φροντίδα χρειάζεται ο κάκτος των Χριστουγέννων μέσα στο σπίτι μας και τον κήπο μας, για να απολαμβάνουμε την υπέροχη ανθοφορία την περίοδο των γιορτών για πολλά χρόνια.

1. Σε τι συνθήκες αναπτύσσεται και ανθίζει το φυτό υπομονή;

Ο κάκτος των Χριστουγέννων θέλει φωτεινή θέση και σημεία που δε χτυπούν απευθείας οι ακτίνες του ήλιου, ειδικά τις μεσημεριανές ώρες. Μπορεί φυτευτεί σε γλάστρα και να τον διατηρήσουμε στην αυλή ή στο μπαλκόνι αρκεί να του εξασφαλίσουμε σημείο με ανατολική ή δυτική έκθεση.

Για να μας χαρίσει την ανθοφορία του κατά την περίοδο Νοεμβρίου – Φεβρουαρίου, ο κάκτος των Χριστουγέννων χρειάζεται σχετικά δροσερό περιβάλλον την περίοδο του φθινοπώρου και όχι υψηλές θερμοκρασίες

Ακόμα και ως φυτό εσωτερικού χώρου μέσα στο σπίτι, ο κάκτος των Χριστουγέννων μπορεί να διατηρηθεί και να σχηματίσει τα λουλούδια του, αρκεί να μη βρίσκεται σε σκοτεινό σημείο ή κοντά σε θερμαντικό σώμα.

Σε σημεία με λιγότερο φωτισμό, ο κάκτος των Χριστουγέννων θα αναπτυχθεί, ωστόσο θα εμφανίσει περιορισμένη ανθοφορία.

2. Τι προσέχουμε όταν φυτεύουμε τον κάκτο των Χριστουγέννων σε γλάστρα;

Για τη φύτευση του κάκτου των Χριστουγέννων, επιλέγουμε γλαστράκι, πλαστικό ή πήλινο, 1-2 νούμερα μεγαλύτερο από το γλαστράκι φυτωρίου που βρισκόταν όταν το αγοράσαμε.

Αν φυτεύσουμε τον κάκτο των Χριστουγέννων σε μεγάλη γλάστρα που δε στριμώχνονται κάπως οι ρίζες του, θα καθυστερήσει σημαντικά η ανθοφορία του.

Κατά την μεταφύτευση του κάκτου των Χριστουγέννων, χρησιμοποιούμε ειδικό φυτόχωμα για κάκτους και παχύφυτα που περιέχει αρκετή άμμο. Με αυτό τον τρόπο, εξασφαλίζουμε καλή αποστράγγιση του νερού κατά το πότισμα, καθώς σε συνθήκες υπερβολικής υγρασίας μπορεί να σαπίσει το ριζικό του σύστημα.

3. Πόσο συχνά χρειάζεται πότισμα το φυτό υπομονή;

Ο κάκτος των Χριστουγέννων θέλει μέτριο πότισμα, όπως όλα τα παχύφυτα και οι κάκτοι. Τους καλοκαιρινούς μήνες χρειάζεται περισσότερο νερό, καθώς αφυδατώνεται και ξεραίνεται σε περίπτωση έλλειψης εδαφικής υγρασίας.

Ποτίζουμε συνήθως κάθε 4-5 μέρες κατά την περίοδο του καλοκαιριού, μία φορά τη βδομάδα την περίοδο της άνοιξης και του φθινοπώρου, και αραιότερα την περίοδο του χειμώνα. Σε κάθε περίπτωση, περιμένουμε πρώτα να στεγνώσει το χώμα για να κάνουμε άμεσα νέο πότισμα.

4. Κάθε πότε βάζουμε λίπασμα στο κάκτο των Χριστουγέννων;

Ο κάκτος των Χριστουγέννων δεν έχει μεγάλες απαιτήσεις σε λίπασμα και θρεπτικά συστατικά, όπως άλλωστε οι περισσότεροι κάκτοι και παχύφυτα.

Για τον κάκτο Χριστουγέννων που έχουμε φυτέψει στο χώμα, προσθέτουμε πλήρες κοκκώδες λίπασμα, δύο φορές το χρόνο, στις αρχές της άνοιξης και στις αρχές του φθινοπώρου.

Αν έχουμε φυτέψει τον κάκτο των Χριστουγέννων σε γλάστρα, προσθέτουμε υγρό λίπασμα ειδικό για παχύφυτα, μία φορά το μήνα, από τις αρχές της άνοιξης μέχρι τις αρχές καλοκαιριού μέχρι τα μέσα του φθινοπώρου.

Αποφεύγουμε την προσθήκη υπερβολικής ποσότητας λιπάματος αζώτου που μπορεί να δημιουργήσει μαυρίσματα στα φύλλα του κάκτου των Χριστουγέννων.

5. Ποιες ασθένειες και ποια έντομα προσβάλλουν τον κάκτο των Χριστουγέννων;

Ο κάκτος των Χριστουγέννων είναι ανθεκτικός σε ασθένειες και δεν χρειάζεται ιδιαίτερη προστασία.

Προσέχουμε μόνο το υπερβολικό πότισμα και την αποστράγγιση της γλάστρας που έχει φυτευτεί για να μη σαπίσει το φυτό από το πολύ νερό.

Αν παρατηρήσουμε έντομα όπως η μελίγκρα, τα κοκκοειδή και η βαμβακάδα ψεκάζουμε με βιολογικά σκευάσματα αλάτων καλίου και φυσικής πυρεθρίνης που προμηθευόμαστε από γεωπονικά καταστήματα.

6. Πότε και με ποιο τρόπο κλαδεύουμε τον κάκτο των Χριστουγέννων;

Το κλάδεμα του κάκτου των Χριστουγέννων γίνεται κάθε χρόνο στις αρχές της άνοιξης, αφού περάσουν οι παγωνιές του χειμώνα και αφού έχει ολοκληρωθεί η ανθοφορία του φυτού.

• Απομακρύνουμε αρχικά όλους τους ξεραμένους, άρρωστους ή σπασμένους πλευρικούς βλαστούς από το σημείο που ενώνονται με τον κεντρικό βλαστό.
• Απολυμαίνουμε τις τομές των βλαστών με πάστα εμβολιασμού για να μην έχουμε προσβολές από ασθένειες.
• Αφαιρούμε πλευρικούς βλαστούς που δημιουργούν πρόβλημα στην ισορροπία του κάκτου των Χριστουγέννων και τους αφαιρούμε από την βάση τους με τον κεντρικό βλαστό.
• Αφαιρούμε όλα τα ξεραμένα λουλούδια από τους βλαστούς του κάκτου Χριστουγέννων για να τονώσουμε την ανάπτυξη του φυτού την επερχόμενη άνοιξη.

7. Πώς πολλαπλασιάζεται εύκολα ο κάκτος των Χριστουγέννων;

Κατάλληλη εποχή πολλαπλασιασμού για να δημιουργήσουμε καινούργια φυτά από τον κάκτο των Χριστουγέννων είναι η περίοδος της άνοιξης και του καλοκαιριού, ακολουθώντας τα εξής βήματα:

• Κόβουμε ένα μικρό τμήμα βλαστού μήκους 10-15 εκατοστών που περιέχει τουλάχιστον 2 διακλαδώσεις.
• Αφού στεγνώσει η τομή το φυτεύουμε σε ένα γλαστράκι φυτωρίου χρησιμοποιώντας μίγμα φυτοχώματος γενικής χρήσης και άμμου σε αναλογία 2:1.
• Διατηρούμε το γλαστράκι σε φωτεινό και δροσερό περιβάλλον και το ποτίζουμε τακτικά.
• Μετά από περίπου ένα μήνα, το καινούριο φυτό του κάκτου των Χριστουγέννων θα είναι έτοιμο για μεταφύτευση στην οριστική του θέση.
• Για τον πολλαπλασιασμό του κάκτου των Χριστουγέννων, δεν χρειάζεται απαραίτητα να χρησιμοποιήσουμε ορμόνη ριζοβολίας.

8. Κι ένα μυστικό για τον κάκτο Χριστουγέννων

Αν και ο κάκτος Χριστουγέννων συχνά αναφέρεται και ως επίφυλλο, πρέπει να επισημάνουμε ότι το επίφυλλο (Epiphyllum sp.) είναι ένα διαφορετικό γένος φυτού, γνωστό και ως “κάκτος ορχιδέα”.