Απήγανος: Ένα αρωματικό φυτό με πολλές χρήσεις

Ο απήγανος είναι αειθαλές αρωματικό φυτό που συναντάμε αυτοφυές σε περιοχές της νότιας Ευρώπης και της βόρειας Αφρικής. Γνωστός από την ομηρική εποχή, θεωρείται πως ήταν το φυτό που έσωσε τον Οδυσσέα από τα μάγια της Κίρκης!

Ο απήγανος έχει γρήγορη ανάπτυξη και φτάνει σε ύψος περίπου 1 μέτρου με ποώδεις βλαστούς που γίνονται ξυλώδεις κοντά στη βάση και μακριά φύλλα που τέμνονται και θυμίζουν σχήμα κουταλιού ή σπαθιού. Το φύλλωμα του απήγανου έχει χρώμα γαλαζοπράσινο, ελαφρά δερματώδες, που καλύπτεται από ένα λευκό χνούδι και όταν τριφτεί αναδίδει μια χαρακτηριστική δυσάρεστη μυρωδιά.

Ο απήγανος φυτεύεται και ως καλλωπιστικό φυτό σε κήπο και σε γλάστρα για τα όμορφα κίτρινα λουλούδια που εμφανίζει την περίοδο του καλοκαιριού.

1. Σε τι συνθήκες αναπτύσσεται ο απήγανος;

Ο απήγανος προτιμά ηλιόλουστα σημεία και είναι ανθεκτικός στις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού. Είναι αρκετά ευαίσθητο φυτό στην παγωνιά και στους δυνατούς βοριάδες και χρειάζεται σχετική προφύλαξη. Για να φυτέψουμε τον απήγανο σε γλάστρα, προτιμούμε μπαλκόνι με νότια ή δυτική έκθεση και χρησιμοποιούμε φυτόχωμα γενικής χρήσης.

Ο απήγανος αναπτύσσεται ικανοποιητικά στα περισσότερα εδάφη, ακόμα και σε ξηρά άγονα, που παρουσιάζουν όμως καλή αποστράγγιση και δεν συγκρατούν πολύ νερό. Κατά την φύτευση του απήγανου, η προσθήκη κοπριάς και κομπόστ βοηθάει σημαντικά στην ανάπτυξη του φυτού.

2. Κάθε πότε χρειάζεται πότισμα και λίπασμα ο απήγανος;

Ο απήγανος δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις σε φροντίδα, χρειάζεται ωστόσο συχνό πότισμα κατά την περίοδο της μεταφύτευσης και τους ζεστούς καλοκαιρινούς μήνες. Ποτίζουμε 2 φορές τη βδομάδα την περίοδο της άνοιξης και του φθινοπώρου και κάθε 2 μέρες την εποχή του καλοκαιριού.

Σχετικά με τη λίπανση του απήγανου, η ενσωμάτωση πλήρους βιολογικού λιπάσματος σε τρία στάδια, στις αρχές της άνοιξης, του καλοκαιριού και του φθινοπώρου βοηθάει σημαντικά την ανάπτυξη και την ανθοφορία του.

3. Ποιες ασθένειες και ποια έντομα προσβάλλουν τον απήγανο;

O απήγανος είναι αρκετά ευαίσθητος σε προσβολές από έντομα και ιδιαίτερα από κάμπιες, από μελίγκρα, καθώς και από τον τετράνυχο. Για την αντιμετώπιση της κάμπιας, σκονίζουμε προληπτικά με οικολογικό σκεύασμα βάκιλου θουριγγίας.

Για την αντιμετώπιση της μελίγκρας και του τετράνυχου μπορούμε να ψεκάσουμε το φύλλωμα του απήγανου με διάλυμα θερινού πολτού ή με σάπωνες αλάτων λιπαρών οξέων. Και τα δύο αυτά οικολογικά σκευάσματα, μπορούμε να τα προμηθευτούμε από γεωπονικά καταστήματα.

4. Ποια εποχή κλαδεύεται ο απήγανος και πώς γίνεται ο πολλαπλασιασμός του;

Κλαδεύουμε σχετικά αυστηρά τον απήγανο στις αρχές του φθινοπώρου ή στις αρχές της άνοιξης για να ανανεώσουμε το φυτό και να το ενθαρρύνουμε να μας δώσει νέα ανάπτυξη. Ο απήγανος μπορεί να διαμορφωθεί σταδιακά με το κλάδεμα και να πάρει ένα όμορφο στρογγυλό σχήμα ή να γίνει στενόμακρος χαμηλός φράχτης.

Για να δημιουργήσουμε καινούργια φυτά απήγανου, μπορούμε να φυτέψουμε σπόρους την περίοδο της άνοιξης στο χώμα ή σε γλάστρες. Ο απήγανος πολλαπλασιάζεται πολύ εύκολα και με τμήματα βλαστού μήκους 10-15 εκατοστών που κόβουμε από την κορυφή του φυτού στα τέλη της άνοιξης και φυτεύουμε σε γλάστρες φυτωρίου, διατηρώντας τα σε δροσερό περιβάλλον μέχρι να αναπτυχθούν.

5. Ποιες είναι οι βασικές χρήσεις του απήγανου;

Ο απήγανος έχει εντομοαπωθητικές ιδιότητες και μπορεί να τοποθετηθεί αποξηραμένος σε ντουλάπες για την αντιμετώπιση του σκώρου. Έχει αναφερθεί πως όταν φυτευτεί στον κήπο ή σε γλάστρα έχει την ιδιότητα να απωθεί τις γάτες από το να σκάβουν στο χώμα και στις γλάστρες. Από την αρχαιότητα, ο απήγανος πίστευαν ότι έχει “μαγικές” ιδιότητες, φέρνει καλοτυχία στο σπίτι, διώχνει τη γλωσσοφαγιά και το κακό μάτι.

Υπάρχουν, επίσης, μία σειρά από φαρμακευτικές και θεραπευτικές ιδιότητες του απήγανου, ωστόσο έχει αρκετές παρενέργειες που τον καθιστούν τοξικό, καθώς όταν καταναλωθεί φρέσκος περιέχει έλαια, πολύ βλαβερά για τα τα νεφρά και το συκώτι.

Κατά το παρελθόν, οι μαίες χρησιμοποιούσαν τον απήγανο στις έγκυες γυναίκες για άμβλωση, καθώς προκαλούσε σύσπαση της μήτρας και αποβολή.

6. Κι ένα μυστικό για τον απήγανο

Η μορφή του φύλλου του απήγανου αποτέλεσε τη βάση για το σχεδιασμό των σπαθιών στα χαρτιά της τράπουλας.