Αντιμετώπιση της ανθράκωσης των φυτών

Αν δούμε καστανές κηλίδες και ξηράνσεις στα φύλλα των φυτών, χρειάζεται προσοχή καθώς ενδεχομένως έχουμε προσβολή από την ασθένεια της ανθράκωσης.

Τα συγκεκριμένα συμπτώματα που παρατηρούμε στα φυτά, αρχικά μοιάζουν να έχουν προκληθεί από τις έντονες ηλιακές ακτίνες, το υπερβολικό πότισμα, το ακατάλληλο νερό με πολλά άλατα ή την υπερβολική λίπανση. Όμως, σε ορισμένες περιπτώσεις, η κύρια αιτία μπορεί να είναι μία ασθένεια με καταστρεπτικές συνέπειες για τα φυτά.

Υπάρχουν πολλές μυκητολογικές ασθένειες που δημιουργούν προβλήματα στο φύλλωμα των φυτών όπως ο περονόσπορος, το ωίδιο, το φουζάριο και η σκωρίαση. Στο σημερινό άρθρο, θα αναφερθούμε στην ανθράκωση, μία σοβαρή ασθένεια που προκαλεί χαρακτηριστικές κηλίδες στα φύλλα και μπορεί να προκαλέσει μέχρι και τη ξήρανση φυτών.

Η ανθράκωση προσβάλλει φύλλα, τρυφερούς βλαστούς, ολόκληρα κλαδιά ακόμη και καρπούς των φυτών. Τη συναντάμε σε καλλιέργειες λαχανικών, σε καλλιέργειες καρποφόρων δέντρων, καθώς επίσης σε καλλωπιστικά φυτά του κήπου και του μπαλκονιού μας.

Η εξάπλωση της ανθράκωσης ευνοείται σε συνθήκες υγρασίας και σε βροχερό καιρό και σχετικά ζεστή θερμοκρασία. Μεταδίδεται με τον αέρα, με τις σταγόνες της βροχής, με το σπόρο καθώς και μέσω των πληγών των φυτών μετά από το κλάδεμα.

Ας δούμε αναλυτικά σε ποια φυτά εμφανίζεται η ασθένεια της ανθράκωσης, τι ζημιές προκαλεί, ποια μέτρα παίρνουμε για την προστασία των φυτών μας και πώς μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε με βιολογικούς τρόπους.

1. Ανθράκωση σε καλλιέργειες λαχανικών

Η ανθράκωση προσβάλλει αρκετά λαχανικά του κήπου μας τόσο στο φθινοπωρινό όσο και στον ανοιξιάτικο λαχανόκηπο προκαλώντας πολλές ζημιές όπως αναλυτικά περιγράφουμε παρακάτω:

– Ανθράκωση αγγουριού, κολοκυθιού, πεπονιού και καρπουζιού: Η ανθράκωση προσβάλλει το φύλλωμα και καρπούς στην καλλιέργεια της αγγουριάς, την καλλιέργεια του κολοκυθιού, την καλλιέργεια του πεπονιού και την καλλιέργεια του καρπουζιού. Δημιουργεί χαρακτηριστικές καστανές κηλίδες στα φύλλα ενώ τα καινούρια φύλλα που αναπτύσσονται παραμορφώνονται. Στους καρπούς εμφανίζονται στρογγυλές μαύρες κηλίδες καθώς και έκκριση κόλλας ενώ σε νεαρούς καρπούς παρατηρείται και καρπόπτωση.

– Ανθράκωση μαρουλιού, μαϊντανού, σέλινου και σέσκουλου: Η ασθένεια της ανθράκωσης εμφανίζεται πολύ συχνά σε φυλλώδη λαχανικά όπως σε καλλιέργεια μαρουλιού, καλλιέργεια μαϊντανού, καλλιέργεια σέλινου και καλλιέργεια σέσκουλου. Δημιουργεί μικρές καστανές κηλίδες που όταν ξεραίνονται εμφανίζεται το χαρακτηριστικό σύμπτωμα “τρύπες από σκάγια”. Οι προσβολές ξεκινούν συνήθως από τα χαμηλότερα και παλαιότερα φύλλα και προχωρά σταδιακά προς τη νέα βλάστηση.

– Ανθράκωση φασολιού και κουκιού: Σε καλλιέργεια φασολιού και σε καλλιέργεια κουκιών, η ανθράκωση προσβάλλει φύλλα μίσχους και λοβούς των φασολιών και των κουκιών. Θα παρατηρήσουμε καστανές κηλίδες αρχικά στην κάτω μεριά των φύλων και στη συνέχεια και στην πάνω επιφάνεια του φυλλώματος. Σε συνθήκες έντονης προσβολής η ανθράκωση μπορεί να υποβαθμίζει το μέγεθος και την ποιότητα τη παραγωγής.

– Ανθράκωση κρεμμυδιού και πράσου: Η ανθράκωση προσβάλλει την καλλιέργεια του κρεμμυδιού, αλλά μόνο τις λευκές ποικιλίες, την καλλιέργεια του πράσου ενώ δεν παρατηρείται στην καλλιέργεια του σκόρδου. Η ασθένεια προσβάλλει τους εξωτερικούς χιτώνες των βολβών και τα κάτω φύλλα των φυτών εμφανίζοντας κυκλικές μαύρες κηλίδες υποβαθμίζοντας την παραγωγή.

Ποια βήματα ακολουθούμε για την αντιμετώπιση της ανθράκωσης στα λαχανικά

Για τη βιολογική αντιμετώπιση της ασθένειας της ανθράκωσης σε καλλιέργειες λαχανικών, παίρνουμε τα ακόλουθα μέτρα στο λαχανόκηπο μας:

• Κρατάμε υγιή σπόρο και πολλαπλασιαστικό υλικό από τα κηπευτικά φυτά απαλλαγμένα από την ασθένεια της ανθράκωσης.
• Επιλέγουμε ανθεκτικές ποικιλίες στην ασθένεια, και ιδιαίτερα στην καλλιέργεια του αγγουριού και του καρπουζιού.
• Καταστρέφουμε τα υπολείμματα της καλλιέργειας ειδικά όταν έχει παρατηρηθεί προσβολή.
• Κάνουμε εναλλαγή των καλλιεργειών (αμειψισπορά) για αποφυγή εξάπλωσης της ασθένειας.
• Αποφεύγουμε το υπερβολικό πότισμα όταν επικρατούν συνθήκες υψηλής υγρασίας.
• Φυτεύουμε σε αραιές αποστάσεις για να εξασφαλίσουμε καλύτερο αερισμό των φυτών.
• Ψεκάζουμε προληπτικά με σκευάσματα χαλκού το φύλλωμα των κηπευτικών.

2. Ανθράκωση σε καλλωπιστικά φυτά και λουλούδια

Η ανθράκωση προσβάλλει αρκετά καλλωπιστικά φυτά που έχουμε στον κήπο και το μπαλκόνι μας, ακόμη και φυτά εσωτερικού χώρου που διατηρούμε στο σαλόνι ή το γραφείο μας. Παρακάτω, αναφέρουμε τα πιο χαρακτηριστικά συμπτώματα της ανθράκωσης στα καλλωπιστικά φυτά:

– Ανθράκωση τριανταφυλλιάς: Η ανθράκωση προσβάλλει την τριανταφυλλιά προκαλώντας κόκκινες και καστανές κηλίδες στα φύλλα και σε κάποιες περιπτώσεις και στους βλαστούς. Όταν σταδιακά οι κηλίδες ξεραίνονται δημιουργούνται μικρές τρύπες στα φύλλα και έχουμε το χαρακτηριστικό σύμπτωμα που αναφέρεται ως “τρύπες από σκάγια”.

– Ανθράκωση σε αζαλέα: Η ασθένεια της ανθράκωσης εμφανίζεται κυρίως στα νεότερα φύλλα της αζαλέας δημιουργώντας σκουρόχρωμες κηλίδες ενώ τα παλαιότερα ώριμα φύλλα δεν προσβάλλονται. Σε περιπτώσεις μεγάλης προσβολής, οι νεαροί βλαστοί της αζαλέας ρίχνουν τα φύλλα και παρατηρείται έντονη αποφύλλωση του φυτού.

– Ανθράκωση σε καμέλια: Από τις πιο σημαντικές ασθένειες της καμέλιας, είναι η ανθράκωση που ξεραίνει σταδιακά βλαστούς και μπορεί να προκαλέσει και ξήρανση ολόκληρου του φυτού. Τα πρώτα συμπτώματα της ασθένειας εμφανίζονται με την ξήρανση των τρυφερών βλαστών την άνοιξη και την ξήρανση μεγαλύτερων κλαδιών μέσα στο καλοκαίρι.

– Ανθράκωση σε κυκλάμινο: Η ανθράκωση προσβάλλει πολύ συχνά και το κυκλάμινο δημιουργώντας χαρακτηριστικές μικρές καστανές κηλίδες στα φύλλα και στους μίσχους των φύλλων. Σε κάποιες περιπτώσεις, η ασθένεια προσβάλλει ακόμη και τα πέταλα των λουλουδιών υποβαθμίζοντας την καλλωπιστική τους αξία.

– Ανθράκωση σε ανθούριο: Η ασθένεια της ανθράκωσης προκαλεί μικρές καστανές κηλίδες στα φύλλα αλλά και στα λουλούδια του ανθούριου που σταδιακά μεγαλώνουν και ενώνονται καλύπτοντας μεγαλύτερη επιφάνεια. Η εξέλιξη της ασθένειας μπορεί να εμφανίσει πάνω στις καστανές κηλίδες, πορτοκαλί χρωματισμούς λόγω του σχηματισμού των σπορίων του μύκητα.

– Ανθράκωση σε ντιφενμπάχια: Άλλο ένα καλλωπιστικό φυτό εσωτερικού χώρου που προσβάλλει η ανθράκωση είναι η ντιφενμπάχια. Η ανθράκωση δημιουργεί κιτρινόμαυρες και καστανές κηλίδες στα φύλλα της ντιφενμπάχιας που σταδιακά επεκτείνονται. Η ασθένεια εμφανίζεται στην ντιφενμπάχια περισσότερο την περίοδο του χειμώνα.

Πώς αντιμετωπίζουμε την ανθράκωση στα καλλωπιστικά φυτά

Για τη βιολογική καταπολέμηση της ανθράκωσης στα καλλωπιστικά φυτά του κήπου και του μπαλκονιού μας ακολουθούμε τις παρακάτω συμβουλές:

• Περιορίζουμε την υγρασία στα φυτά ποτίζοντας μόνο όταν στεγνώνει το χώμα.
• Αποφεύγουμε το βρέξιμο των φύλλων των φυτών ειδικά όταν έχουμε παρατηρήσει αρχικές κηλίδες προσβολής από την ανθράκωση.
• Προσέχουμε να μην τραυματίζουμε τα φυτά καθώς γίνονται πιο ευαίσθητα στην προσβολή της ασθένειας.
• Απομακρύνουμε φύλλα και βλαστούς από τα καλλωπιστικά που έχουν προσβληθεί.
• Ψεκάζουμε με διάλυμα χαλκού προληπτικά τα καλλωπιστικά φυτά καθώς και μετά το κλάδεμα.

3. Ανθράκωση σε καλλιέργειες καρποφόρων δέντρων

Η ανθράκωση προσβάλλει και κάνει σημαντικές ζημιές σε καρποφόρα δέντρα τόσο στο φύλλωμα όσο και στους καρπούς όπως αναλυτικά περιγράφουμε παρακάτω:

– Ανθράκωση εσπεριδοειδών: Η ασθένεια της ανθράκωσης προσβάλλει συχνά τα φύλλα, τους βλαστούς και τους καρπούς σε εσπεριδοειδή δέντρα, δηλαδή την καλλιέργειας της λεμονιάς, την καλλιέργειας της πορτοκαλιάς και την καλλιέργεια της μανταρινιάς. Παρατηρούμε την ασθένεια της ανθράκωσης κυρίως σε δέντρα που αντιμετωπίζουν δυσμενείς εδαφικές και καιρικές συνθήκες. σε δέντρα που δεν έχουν φροντίδα λίπανσης και κλαδέματος Η ανθράκωση προκαλεί ξήρανση των βλαστών της κορυφής, δημιουργεί καστανές κηλίδες στα φύλλα και μικρά καστανό-μαύρα στίγματα στους καρπούς.

– Ανθράκωση κερασιάς, βερικοκιάς και βυσσινιάς: Η ανθράκωση προσβάλλει αρκετά συχνά την καλλιέργεια της κερασιάς, την καλλιέργεια της βερικοκιάς, και την καλλιέργεια βυσσινιάς προκαλώντας κιτρίνισμα στην περιφέρεια του φύλλου και καστανές κηλίδες στο εσωτερικό του φύλλου. Η νέκρωση των φύλλων έχει σαν αποτέλεσμα να μην πέφτουν φυσιολογικά μέσα στο χειμώνα όπως συμβαίνει στα φυλλοβόλα καρποφόρα δέντρα αλλά να παραμένουν πάνω στο δέντρο μέχρι και την άνοιξη.

– Ανθράκωση καρυδιάς: Η ασθένεια της ανθράκωσης είναι η πιο σοβαρή ασθένεια της καλλιέργειας της καρυδιάς και προσβάλλει φύλλα, τρυφερή βλάστηση και καρπούς δημιουργώντας χαρακτηριστικές καστανές κηλίδες. Σε περιπτώσεις έντονης προσβολής παρατηρείται κιτρίνισμα και πτώση φύλλων μέσα στο καλοκαίρι καθώς και καρπόπτωση των μικρών καρυδιών που έχουν σχηματιστεί.

– Ανθράκωση καστανιάς: Αρκετά σοβαρή ασθένεια και για την καλλιέργεια της καστανιάς είναι η ανθράκωση. Προσβάλλει τα φύλλα δημιουργώντας χαρακτηριστικές καστανές κηλίδες. Έντονη προσβολή από ανθράκωση μπορεί να προκαλέσει κιτρίνισμα και πτώση φύλλων, υποβάθμιση της παραγωγής με το σχηματισμό μικρών καρπών. Σε κάποιες περιπτώσεις έχουμε ακόμα και σταδιακή ξήρανση του δέντρου.

– Ανθράκωση αβοκαντιάς: Η ανθράκωση προσβάλλει και την καλλιέργεια του αβοκάντο και μπορεί να παρατηρήσουμε μαύρες κηλίδες στο φύλλωμα. Επίσης, η ασθένεια προσβάλλει και τους καρπούς του αβοκάντο και μπορεί να προκαλέσει υποβάθμιση και σάπισμα των καρπών όταν ωριμάσουν.

– Aνθράκωση ελιάς: Η ασθένεια της ανθράκωσης προσβάλλει και την καλλιέργεια της ελιάς, αλλά είναι γνωστότερη με την ονομασία γλοιοσπόριο της ελιάς. Προκαλεί προσβολές στα φύλλα, στα άνθη και κυρίως στους καρπούς της ελιάς. Σε συνθήκες έντονης προσβολής, τα φύλλα κιτρινίζουν, καρουλιάζουν και πέφτουν, ενώ οι καρποί εμφανίζουν καστανές κηλίδες, σταδιακά σαπίζουν και πέφτουν στο έδαφος ή αφυδατώνονται.

Πώς γίνεται η αντιμετώπιση της ανθράκωσης στα καρποφόρα δέντρα

Για τη βιολογική καταπολέμηση της ασθένειας της ανθράκωσης στα καρποφόρα δέντρα με βιολογικό τρόπο, λαμβάνουμε τα εξής μέτρα:

• Διατηρούμε τα δέντρα σε καλή κατάσταση με τις απαιτούμενες καλλιεργητικές φροντίδες λίπανσης
• Φροντίζουμε να κλαδεύουμε κάθε χρόνο τα καρποφόρα δέντρα για να έχουμε καλύτερο αερισμό
• Μετά το κλάδεμα των καρποφόρων δέντρων, ψεκάζουμε με χαλκό και απολυμαίνουμε τις τομές αλείφοντας με πάστα κλαδέματος
• Απομακρύνουμε τα υπολείμματα κλαδέματος από προσβεβλημένα δέντρα καθώς και τα φύλλα που πέφτουν το χειμώνα και τα καίμε.
• Ψεκάζουμε τακτικά με χαλκούχα σκευάσματα το φύλλωμα και τους καρπούς των δέντρων
• Επιλέγουμε ανθεκτικές ποικιλίες καρποφόρων δέντρων στην ασθένεια της ανθράκωσης.

4. Κι ένα μυστικό για την ανθράκωση στις λεμονιές

Η ανθράκωση εμφανίζεται πολύ συχνά στις λεμονιές ως δευτερογενές σύμπτωμα σε δέντρα που έχουν προσβληθεί από την ασθένεια της κορυφοξήρας προκαλώντας σοβαρή ζημιά στην ανάπτυξη της βλάστησης και στην καρποφορία.