Πώς γίνεται η ανάλυση εδάφους και σε τι χρησιμεύει

Πολλές φορές καλλιεργούμε στον κήπο ή το χωράφι μας και αναρωτιόμαστε αν το χώμα που έχουμε είναι κατάλληλο για κάποια συγκεκριμένη καλλιέργεια και αν διαθέτει τα απαιτούμενα θρεπτικά συστατικά.

Η ανάλυση του εδάφους στη χώρα μας είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη ειδικά για την καλλιέργεια της ελιάς και την καλλιέργεια του αμπελιού, αλλά και γενικότερα για τις δενδρώδεις καλλιέργειες.

Η γνώση της γονιμότητας και των ιδιοτήτων του εδάφους είναι απαραίτητη για κάθε καλλιέργεια, ειδικά για τους επαγγελματίες καλλιεργητές, προκειμένου να μπορέσουμε να προσδιορίσουμε με ακρίβεια το είδος της λίπανσης και τις κατάλληλες ποσότητες λιπάσματος που χρειάζεται ένα χωράφι.

Η ανάλυση του έδάφους μας προσφέρει αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με τις ιδιότητες και τις ανάγκες του εδάφους που καλλιεργούμε. Είναι, λοιπόν, εξαιρετικά χρήσιμη και μπορούμε εύκολα να την πραγματοποιήσουμε σε συνεργασία με κάποιο πιστοποιημένο εργαστήριο.

Ας δούμε αναλυτικά τι περιλαμβάνει η ανάλυση του εδάφους, ποια είναι τα βασικά πλεονεκτήματα που προσφέρει στον καλλιεργητή, με ποιο τρόπο γίνεται η δειγματοληψία του χώματος και ποια είναι η κατάλληλη εποχή.

1. Τι πληροφορίες μας δίνει η ανάλυση εδάφους;

Η ανάλυση εδάφους μας προσφέρει μία λεπτομερή περιγραφή της σύστασης και των θρεπτικών συστατικών που περιλαμβάνει το χωράφι μας. Συγκεκριμένα, η ανάλυση εδάφους περιλαμβάνει τους εξής βασικούς άξονες:

α) Προσδιορισμος των βασικών ιδιοτήτων του εδάφους: Αρχικά, είναι σημαντικό να μετρήσουμε το pH του εδάφους, που καθορίζει πόσο όξινο ή αλκαλικό είναι το χώμα. Επίσης, η μηχανική του σύσταση μας δείχνει τον τύπο του εδάφους, πόσο ελαφρύ ή βαρύ είναι ανάλογα την περιεκτικότητα του σε άργιλλο ή άμμο. Η περιεκτικότητα του εδάφους σε οργανική ουσία μας προσδιορίζει πόσο γόνιμο είναι το έδαφος, ενώ το ύψος της ηλεκτρική αγωγιμότητα του μας βοηθά να προσδιορίσουμε την αλατότητα του.

β) Εύρεση της περιεκτικότητας του εδάφους σε θρεπτικά στοιχεία: Είναι σημαντικό να καθορίσουμε πόση ποσότητα από τα βασικά στοιχεία και τα ιχνοστοιχεία για τις καλλιέργειες περιέχει το έδαφος. Συγκεκριμένα προσδιορίζουμε το άζωτο, τον φώσφορο και το κάλιο, το μαγνήσιο, καθώς και διάφορα ιχνοστοιχεία που βρίσκονται σε μικρότερες ποσότητες όπως το βόριο, ο ψευδάργυρος και το μαγγάνιο.

γ) Προσδιορισμός των θρεπτικών στοιχείων για λίπανση: Ανάλογα την καλλιέργεια που θα φυτέψουμε στο έδαφος ή που καλλιεργείται γίνεται προσδιορισμός των κατάλληλων ποσοτήτων και των ειδών του λιπαμάτων που θα χρησιμοποιήσουμε.

2. Ποια πλεονεκτήματα μας προσφέρει η ανάλυση εδάφους;

H ανάλυση του εδάφους προσφέρει αρκετά σημαντικά πλεονεκτήματα, καθώς δίνει τη δυνατότητα στον καλλιεργήτη να προσδιορίσει ακριβώς τις ανάγκες του εδάφους και της καλλιέργειας, προκειμένου με στοχευμένες κινήσεις να βελτιώσει την παραγωγή και να εξοικονομήσει χρήματα.

• Δημιουργία ποιοτικών προιόντων: Με τον ακριβή προσδιορισμό της απαιτούμενης λίπανσης για τις καλλιέργειες μας, αποφεύγουμε τη μειωμένη ή την υπερβολική λίπανση που δημιουργεί σημαντικά προβλήματα στα φυτά μας και υποβάθμιση της παραγωγής.
• Μείωση του κόστους παραγωγής: Η υπερλίπανση δημιουργεί αυξημένο κόστος για τον παραγωγό, ενώ παράλληλα η λανθασμένη λίπανση δημιουργεί προβλήματα υποβάθμισης παραγωγής κάτι που έχει ως αποτέλεσμα μειωμένα έσοδα. Γνωρίζοντας ακριβώς το είδος και τις ποσότητες λίπανσης που χρειάζεται το έδαφος, αποφεύγουμε την άσκοπη χρήση λιπασμάτων, εξοικονομούμε χρήματα και παράγουμε καλύτερα προϊόντα.
• Μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων: Η επιβάρυνση του εδάφους λόγω υπερβολικής λίπανσης είναι εκτεταμένη, καθώς υποβαθμίζεται με τη συσσώρευση μεγάλης ποσότητας χημικών λιπάσματων κατά τη διάρκεια των εφαρμογών. Παράλληλα, δημιουργείται μεγάλη περιβαλλοντική ζημιά καθώς γίνεται έκπλυση των λιπασμάτων στον υδροφόρο ορίζοντα.

3. Πώς παίρνουμε δείγμα χώματος για την ανάλυση του εδάφους;

Η διαδικασία για να πάρουμε δείγμα χώματος για να κάνουμε ανάλυση εδάφους περιλαμβάνει τα παρακάτω βήματα:

• Από κάθε αγροτεμάχιο παίρνουμε 10 δείγματα από επιφανειακό βάθος εδάφους 0-30cm. Τα δείγματα αυτά λαμβάνονται με τη βοήθεια ενός φτυαριού διατρέχοντας ζικ – ζακ ή σιγμοειδώς το αγροτεμάχιο.
• Κάθε δείγμα θα πρέπει να προέρχεται από το ίδιο βάθος εδάφους και να παίρνουμε ίση ποσότητα χώματος χωρίς πέτρες, χόρτα κλπ.
• Αποφεύγουμε τη συλλογή δειγμάτων από μη τυπικά σημεία του χωραφιού, δηλαδή κοντά σε δρόμους, από χώρους εκφόρτωσης λιπασμάτων ή κοπριάς, κοντά σε συστήματα άρδευσης.
• Τοποθετούμε τα 10 επιμέρους δείγματα σε καθαρή επιφάνεια, απομακρύνουμε τυχόν φυτικά υπολείμματα και πέτρες και τα αναμιγνύουμε σχολαστικά ώστε να φτιάξουμε ένα ομοιογενές μίγμα.
• Παίρνουμε δείγμα βάρους 1 κιλού από το ομοιογενές μίγμα, το βάζουμε σε καθαρή πλαστική σακούλα και το στέλνουμε στο εργαστήριο εδαφολογικών αναλύσεων

4. Πότε είναι κατάλληλη εποχή για να πάρουμε δείγμα χώματος;

Για τις δενδρώδεις καλλιέργειες, όπως η καλλιέργεια της ελιάς, της μηλιάς, της λεμονιάς, της πορτοκαλιάς, κατάλληλη εποχή για δειγματοληψία είναι την περίοδο του φθινοπώρου.

Όταν κάνουμε φύτευση ή σπορά κηπευτικών καλλιεργειών ή για εγκατάσταση φύτευσης αμπελιού ή καρποφόρων δέντρων θα πρέπει να κάνουμε αρκετά έγκαιρα την δειγματοληψία χώματος.

Αυτό γίνεται για να μπορέσουμε να προλάβουμε να ενισχύσουμε το έδαφος με θρεπτικά συστατικά με τη βασική λίπανση πριν την φύτευση.

5. Κι ένα μυστικό για τη δειγματοληψία εδάφους

Για την φύτευση καρποφόρων δέντρων η αμπελιού, είναι σημαντικό να γίνεται συμπληρωματική δειγματοληψία ως ξεχωρίστό δείγμα σε βάθος από τα 30-60 εκατοστών και ξεχωριστή ανάλυση. Αυτό είναι αναγκαίο καθώς το ριζικό σύστημα του αμπελιού και των καρποφόρων δέντρων εκτείνεται σε αρκετό βάθος.