Αντιμετώπιση του τετράνυχου στον κήπο (+video)

Τετράνυχος, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που εμφανίζεται κάθε καλοκαίρι στα φυτά του κήπου και του μπαλκονιού μας.

Ο τετράνυχος είναι ένα μικροσκοπικό αραχνάκι που δημιουργεί σημαντικές ζημιές στα περισσότερα φυτά, από τα κηπευτικά και τα καρποφόρα δέντρα μέχρι τα λουλούδια και τα καλλωπιστικά φυτά.

Υπάρχουν εκατοντάδες είδη τετράνυχου που προσβάλλουν τα φυτά με πιο γνωστούς τον κόκκινο τετράνυχο και τον κίτρινο τετράνυχο.

Αν και πολλοί νομίζουν ότι είναι έντομο, ο τετράνυχος ανήκει στα ακάρεα και έχει κοινά στοιχεία με την οικογένεια των αραχνών, καθώς διαθέτει οκτώ πόδια σε αντίθεση με τα έντομα όπως η μελίγκρα, ο αλευρώδης, οι βρωμούσες και ο θρίπας που έχουν έξι.

Με μήκος μικρότερο από ένα χιλιοστό, η παρουσία του τετράνυχου στα φυτά δε γίνεται εύκολα αντιληπτή από το ανθρώπινο μάτι. Επιπλέον, όταν έχει προχωρήσει η προσβολή στα φυτά είναι δύσκολο να τον καταπολεμήσουμε.

Ας δούμε, αναλυτικά, ποια φυτά και καλλιέργειες προσβάλλει ο τετράνυχος, τι συμπτώματα εμφανίζει στα φυτά, καθώς και με ποιους τρόπους γίνεται η οικολογική αντιμετώπισή του για να προστατέψουμε τα φυτά μας και να τα διατηρήσουμε υγιή και ζωηρά.

Ποια φυτά και καλλιέργειες προσβάλλει ο τετράνυχος;

Ο τετράνυχος δεν κάνει διακρίσεις και προσβάλλει πλήθος κηπευτικών, καρποφόρων δέντρων και θάμνων, καθώς επίσης καλλωπιστικών φυτών.

α) Λαχανικά που προσβάλλει ο τετράνυχος

Αρχικά στον λαχανόκηπο, ο τετράνυχος προσβάλλει την καλλιέργεια της ντομάτας, την καλλιέργεια της πιπεριάς, και την καλλιέργεια της μελιτζάνας. Επίσης, σημαντικές προσβολές παρουσιάζονται στην καλλιέργεια του αγγουριού, στην καλλιέργεια του κολοκυθιού, στην καλλιέργεια του πεπονιού, στην καλλιέργεια του καρπουζιού, καθώς και στην καλλιέργεια του φασολιού.

β) Καρποφόρα δέντρα και θάμνοι που προσβάλλει ο τετράνυχος

Σε καρποφόρα δέντρα, σημαντικές προσβολές από τετράνυχο παρατηρούνται στο φύλλωμα και τους καρπούς στην καλλιέργεια της λεμονιάς, στην καλλιέργεια της πορτοκαλιάς, στην καλλιέργεια της μανταρινιάς, καθώς επίσης στην καλλιέργεια της βερυκοκιάς, στην καλλιέργεια της ροδακινιάς, στην καλλιέργεια της μηλιάς και στην καλλιέργεια της αχλαδιάς.

Από τους καρποφόρους θάμνους που παράγουν λαχταριστούς καρπούς super-food, ο τετράνυχος προσβάλλει την καλλιέργεια του βατόμουρου, την καλλιέργεια του φραγκοστάφυλου, την καλλιέργεια του μύρτιλου, την καλλιέργεια του λαγοκέρασου και την καλλιέργεια του σμέουρου.

γ) Καλλωπιστικά φυτά που προσβάλλει ο τετράνυχος

Ο τετράνυχος προσβάλλει και τα καλλωπιστικά φυτά που έχουμε στον κήπο μας ή σε γλάστρες στο μπαλκόνι. Ανάμεσα από τα λουλούδια μας, θα συναντήσουμε προσβολές από τον τετράνυχο στις αγαπημένες μας τριανταφυλλιές, στις γαρυφαλιές, στα χρυσάνθεμα, στις πετούνιες, στον ιβίσκο. στην πλουμέρια και στο γιασεμί.

Πώς αναγνωρίζουμε την παρουσία του τετράνυχου και τι ζημιές προκαλεί στα φυτά;

Ο τετράνυχος μπορεί να προσβάλλει τα φύλλα, τα στελέχη, τα άνθη και τους καρπούς των φυτών από τα τέλη της άνοιξης μέχρι τις αρχές του φθινοπώρου.

Οι μικροσκοπικές διαστάσεις του τετράνυχου, σε αρκετές περιπτώσεις του επιτρέπουν να περνάει απαρατήρητος, ωστόσο οι ζημιές που προκαλεί στα φυτά είναι χαρακτηριστικές που μπορούμε εύκολα να τις αναγνωρίσουμε.

Τα κύρια συμπτώματα που εμφανίζονται σε φυτά που έχουν προσβληθεί από τετράνυχο είναι τα εξής:

• Πρώτο χαρακτηριστικό σημάδι της προσβολής από τετράνυχο είναι οι μεταξένιοι αραχνοειδείς ιστοί που σχηματίζονται στα φύλλα και στα άνθη των φυτών.
• Κατά την προσβολή του τετράνυχου, στην επάνω επιφάνεια των φύλλων των φυτών παρουσιάζεται ένα χαρακτηριστικό κιτρίνισμα.
• Σε έντονη προσβολή από τετράνυχο, παρατηρούμε τα φύλλα των φυτών να καρουλιάζουν και να ξεραίνονται, σαν να έχει περάσει φλόγιστρο και να τα έχει κάψει.
• Τα φυτά που έχουν προσβληθεί από τετράνυχο σταδιακά χάνουν τα φύλλα τους.

Ποιες συνθήκες ευνοούν την εμφάνιση του τετράνυχου;

Ο τετράνυχος ευνοείται από τον ξηρό και ζεστό καιρό, την περίοδο του καλοκαιριού, και πολλαπλασιάζεται όταν η θερμοκρασία υπερβαίνει τους 25°C. Σε αυτές τις συνθήκες αναπτύσσει μεγάλους πληθυσμούς, προκαλώντας σοβαρές ζημιές στα φυτά του κήπου μας.

Η προσβολή των φυτών από τον τετράνυχο γίνεται πιο έντονη σε συνθήκες πυκνής φύτευσης και κακού αερισμού ενώ αξίζει να αναφέρουμε ότι τα φυτά που δεν ποτίζονται επαρκώς και παρουσιάζουν έλλειψη νερού είναι πιο ευάλωτα στην προσβολή από τον τετράνυχο.

Με ποιους τρόπους αντιμετωπίζουμε βιολογικά τον τετράνυχο;

Για την αποτελεσματική οικολογική καταπολέμηση του τετράνυχου απαιτείται η έγκαιρη εφαρμογή επεμβάσεων, αρχικά σε προληπτικό επίπεδο και όταν ο τετράνυχος βρίσκεται σε χαμηλό επίπεδο πληθυσμού.

Συγκεκριμένα, τα προληπτικά και θεραπευτικά μέτρα που λαμβάνουμε για την πρόληψη και την αντιμετώπιση του τετράνυχου είναι τα εξής:

1. Ελέγχουμε το φύλλωμα των φυτών για παρουσία τετράνυχου

Την περίοδο του καλοκαιριού, ελέγχουμε καθημερινά τα φυτά μας για να εντοπίσουμε συμπτώματα παρουσίας του τετράνυχου. Η χρήση μεγεθυντικού φακού είναι χρήσιμη για να εντοπίσουμε τα μικρά αραχνάκια του τετράνυχου που τρέχουν στο κάτω μέρος του φυλλώματος.

Η έγκαιρη παρατήρηση στα αρχικά στάδια προσβολής είναι σημαντική να λάβουμε τα κατάλληλα μέτρα και να προστατέψουμε τα φυτά μας.

2. Αφαιρούμε αγριόχορτα που ευνοούν την ανάπτυξη τετράνυχου

Τα ανεπιθύμητα αγριόχορτα αποτελούν ένα μέρος που παραμονεύει ο τετράνυχος και μπορούν να λειτουργήσουν ως εστία προσβολής για τα φυτά μας, όταν οι συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας είναι κατάλληλες.

Αφαιρούμε τα ζιζάνια από τον κήπο για να αποτρέψουμε τον γρήγορο πολλαπλασιασμό του τετράνυχου και να μη δημιουργήσει προβλήματα στα φυτά μας.

3. Βρέχουμε το φύλλωμα των φυτών σε συνθήκες καύσωνα

Σε συνθήκες υψηλών θερμοκρασιών και καύσωνα, βρέχουμε τα φύλλα των φυτών που έχουν προσβληθεί από τετράνυχο για να μειώσουμε την ένταση της προσβολής. Η διαβροχή του φυλλώματος των φυτών κατά το σούρουπο, αποτελεί ένα ήπιο και προσωρινό μέτρο για την αντιμετώπιση του τετράνυχου.

4. Απομακρύνουμε τα φυτά που έχουν προσβληθεί από τετράνυχο

Όταν έχουμε έντονη προσβολή από τετράνυχο, απομακρύνουμε ξεραμένα φύλλα, βλαστούς, άνθη και καρπούς από φυτά και δέντρα που έχουν προσβληθεί. Με αυτό τον τρόπο καταστρέφουμε τις υπάρχουσες εστίες του τετράνυχου στον κήπο μας και αποτρέπουμε τον πολλαπλασιασμό του που θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα στον κήπο μας.

5. Χρησιμοποιούμε θειάφι για την αντιμετώπιση τετράνυχου

Για τη βιολογική καταπολέμηση του τετράνυχου, σκονίζουμε με θειάφι γύρω από τις ρίζες των φυτών. Εναλλακτικά, ψεκάζουμε με βρέξιμο θειάφι πάνω στα φύλλα των φυτών για προστασία. Ο ψεκασμός με θειάφι γίνεται όταν η θερμοκρασία είναι κάτω από 30°C, καθώς σε υψηλές θερμοκρασίες ενδέχεται να προκληθούν εγκαύματα.

6. Ψεκάζουμε με βιολογικά σκευάσματα για την καταπολέμηση του τετράνυχου

Εκτός από το θειάφι, για την αντιμετώπιση του τετράνυχου μπορούμε να ψεκάσουμε το φύλλωμα και τους καρπούς των φυτών με άλατα καλίου και θερινό πολτό, δύο βιολογικά σκευάσματα που προμηθευόμαστε από γεωπονικά καταστήματα.

Βέβαια, στο εμπόριο υπάρχουν κι άλλα οικολογικά σκευάσματα που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε, τα οποία περιέχουν φυσικά υλικά όπως αιθέρια έλαια, σκόρδο, κανέλλα, γαρύφαλλο, και λειτουργούν απωθητικά στον τετράνυχο.

Σε κάθε περίπτωση, καλό είναι οι ψεκασμοί να γίνονται προληπτικά κάθε 2 εβδομάδες όταν έχουμε υψηλές θερμοκρασίες αν θέλουμε να εξασφαλίσουμε καλύτερα αποτελέσματα στην αντιμετώπιση του τετράνυχου στον κήπο ή το μπαλκόνι μας.

7. Φτιάχνουμε αυτοσχέδιες συνταγές με σπιτικά υλικά για αντιμετώπιση του τετράνυχου

Σε περιπτώσεις ήπιας προσβολής από τετράνυχο στα λαχανικά μας ή στα καλλωπιστικά φυτά, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτοσχέδια διαλύματα που φτιάχνουμε με φυσικά υλικά που έχουμε στο σπίτι μας. Παρακάτω, παραθέτουμε 2 συνταγές που προσφέρουν καλά αποτελέσματα στην προληπτική αντιμετώπιση του τετράνυχου.

• Σπιτική συνταγή με πράσινο σαπούνι, αμμωνία και σιτρονέλα 

Διαλύουμε σε 1 λίτρο νερό, 1 κουταλιά του γλυκού αμμωνίας ζαχαροπλαστικής, 1 κουταλιά της σούπας τριμμένο πράσινο σαπούνι και 5 σταγόνες αιθέριο έλαιο σιτρονέλας. Ανακατεύουμε καλά το διάλυμα και ψεκάζουμε κάθε βδομάδα το φύλλωμα των φυτών μας για την προληπτική αντιμετώπιση του τετράνυχου

• Σπιτική συνταγή με σκόρδο και ελαιόλαδο

Πολτοποιούμε 3 με 4 σκελίδες σκόρδου και τις διαλύουμε σε δύο κουταλιές ελαιολάδου. Αφήνουμε το μείγμα να «καθίσει» όλη τη νύχτα και έπειτα στραγγίζουμε το σκόρδο από το λάδι. Στη συνέχεια, αραιώνουμε το λάδι σε μισό λίτρο νερό, προσθέτουμε και μία κουταλιά του γλυκού υγρό πιάτων και το αποθηκεύουμε σε ένα μπουκάλι. Διαλύουμε δύο κουταλιές της σούπας από το μείγμα που φτιάξαμε σε μισό λίτρο νερό και ψεκάζουμε τα φυτά μας κάθε 1-2 εβδομάδες.
 
Υπενθύμιση

Πριν χρησιμοποιήσουμε τα αυτοσχέδια σκευάσματα σε όλα τα φυτά του κήπου, ψεκάζουμε πρώτα δοκιμαστικά σε ένα φυτό, περιμένουμε 24 ώρες για να σιγουρευτούμε ότι δεν προκαλείται κάποιο πρόβλημα και στη συνέχεια συνεχίζουμε με ασφάλεια την εφαρμογή στα υπόλοιπα φυτά του κήπου.

Κι ένα μυστικό για την αντιμετώπιση του τετράνυχου

Η εκτεταμένη χρήση χημικών εντομοκτόνων με καθολική δράση όπως οι πυρεθρίνες προκαλεί έμμεσα την αύξηση του τετράνυχου, καθώς προκαλούν την θανάτωση διάφορων εντόμων που είναι φυσικοί εχθροί του τετράνυχου. Ως αποτέλεσμα ευνοούν σημαντικά την εξάπλωση και την εμφάνιση προσβολών από τετράνυχο στα φυτά.