11 μυστικά για τη φροντίδα της καμέλιας

Ποιο είναι το μυστικό για να έχουμε ζωηρές καμέλιες και να απολαμβάνουμε τα υπέροχα λουλούδια τους στον κήπο και στο μπαλκόνι μας;

Η καμέλια είναι ένας εντυπωσιακός ανθοφόρος θάμνος που παραδοσιακά συναντάμε να διακοσμεί τους κήπους, τις αυλές, τις βεράντες και τα μπαλκόνια των ελληνικών σπιτιών.

Αειθαλές φυτό με καταγωγή από την Κίνα και την Ιαπωνία, η καμέλια ξεχωρίζει για το γυαλιστερό σκουροπράσιμο φύλλωμά της και τα πανέμορφα μονά ή διπλά λουλούδια της σε λευκό, ροζέ και κόκκινο χρώμα.

Οι περισσότερες ποικιλίες της καμέλιας εμφανίζουν τα λουλούδια τους στα τέλη του χειμώνα και συνεχίζουν την πλούσια ανθοφορία τους μέσα στην άνοιξη.

Πρόκειται για ένα φυτό που αντέχει στη σκια και ξεχωρίζει με τα μεγάλα εντυπωσιακά λουλούδια του.

Η μοναδική καλλωπιστική αξία της αποτέλεσε και λογοτεχνική έμπνευση ομορφιάς και ευαισθησίας στο διάσημο μυθιστόρημα του Αλέξανδρου Δουμά “Η κυρία με τις καμέλιες”.

Ας δούμε λοιπόν τις πιο γνωστές ποικιλίες καμέλιας, καθώς επίσης χρήσιμες συμβουλές για τη φροντίδα τους, ώστε να χαρούμε τις καμέλιες που πάντα ονειρευόμασταν, γεμάτες λουλούδια και χρώμα.

1. Ποιες είναι οι πιο γνωστές ποικιλίες της καμέλιας;

Μπορούμε να επιλέξουμε χιλιάδες ποικιλίες καμέλιας για να διακοσμήσουμε τον κήπο και το μπαλκόνι μας. Oι περισσότερες προέρχονται από τα παρακάτω βασικά είδη καμέλιας :

• Camellia japonica (Ιαπωνική καμέλια): Το πιο δημοφιλές είδος καμέλιας με τις περισσότερες ποικιλίες να προέρχονται από αυτήν, φθάνει σε ύψος 3-4 μέτρα και πλάτος 2-3 μέτρα, διαθέτει σκουρόχρωμα φύλλωμα και πλούσια ανθοφορία με λουλούδια σε ποικίλα χρώματα και με ένα απαλό άρωμα.
• Camellia sasanqua: Ποικιλίες καμέλιας με πιο συμπαγή ανάπτυξη, κατάλληλες για μπαλκόνι, που φτάνουν σε ύψος και πλάτος 2-3 μέτρων, με σκουροπράσινο γυαλιστερό δερματώδες φύλλωμα μέσα στο χειμώνα και με εντυπωσιακές ταξιανθίες λουλουδιών σε μπουκέτα κατά μήκος των βλαστών.
• Camellia reticulata (heterophylla): Είδος καμέλιας, που γίνεται μικρό δέντρο και μπορεί να φθάσει σε ύψος τα 10 μέτρα, με χαρακτηριστικά ελλειπτικά φύλλα και μεγάλα λουλούδια, διαμέτρου δέκα εκατοστών σε ροζέ αποχρώσεις που καλλιεργείται σε περιοχές της Κίνας για τσάι.
• Camellia saluenensis: Είδος καμέλιας σε θαμνώδη μορφή με σκουρόχρωμο δερματώδες, ελλειπτικό φύλλωμα, με τα νεότερα φύλλα να είναι κοκκινωπά. Σχηματίζει μονά μεγάλα λευκά λουλούδια που φτάνουν οκτώ εκατοστά σε διάμετρο και εμφανίζονται πυκνότερα στις άκρες των βλαστών.

2. Τι συνθήκες θέλει η καμέλια για να αναπτυχθεί και να μας δώσει πολλά λουλούδια;

Η καμέλια ευδοκιμεί σε δροσερό περιβάλλον και χρειάζεται όξινο έδαφος με καλή αποστράγγιση του νερού.

Επιλέγουμε μια προστατευμένη θέση σχετικά σκιερή και δροσερή για την καμέλια στον κήπο μας, καθώς η καμέλια υποφέρει στα ζεστά και ξηρά κλίματα και όταν βρίσκεται σε άμεση έκθεση με τον ήλιο.

Ειδικά ο έντονος πρωινό ήλιος σε συνδυασμό με την υψηλή θερμοκρασία μετά την παγωνιά της κρύας νύχτας προκαλεί απότομη πτώση των λουλουδιών της.

Χρειάζεται με χαμηλό pH εδάφους, καθώς ανήκει στα οξύφιλα φυτά μαζί με τη γαρδένια, την ορτανσία, την αζαλέα και το ροδόδεντρο.

3. Πότε μεταφυτεύουμε την καμέλια και πώς γίνεται η φύτευση σε γλάστρα;

Κατάλληλη εποχή για τη μεταφύτευση της καμέλιας είναι μέσα στην άνοιξη ή στις αρχές του φθινοπώρου.

Για να φυτέψουμε την καμέλια σε γλάστρα, προτιμούμε θέση με βορεινό ή δυτικό προσανατολισμό, προφυλαγμένο από δυνατούς ανέμους.

Επιλέγουμε γλάστρα, πλαστική ή πήλινη, διαμέτρου και ύψους τουλάχιστον 30 εκατοστών, που διαθέτει τρύπες στη βάση για να στραγγίζει το νερό, καθώς η καμέλια δεν αντέχει την υπερβολική υγρασία.

Γεμίζουμε τις γλάστρες με ειδικό φυτόχωμα για οξύφιλα φυτά που προμηθευόμαστε από το εμπόριο. Εναλλακτικά, μπορούμε να φτιάξουμε το δικό μας μίγμα φύτευσης ανακατεύοντας καστανόχωμα και κομπόστ σε αναλογία 3:1.

4. Πόσο συχνά θέλει πότισμα η καμέλια;

Ποτίζουμε συχνά την καμέλια για να διατηρούμε σχετικά υγρό το χώμα της γλάστρας ή στον κήπο μας, καθώς οι λεπτές επιφανειακές ρίζες της καταπονούνται όταν ξεραίνεται το εδαφικό υπόστρωμα.

Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται κατά τους ζεστούς καλοκαιρινούς μήνες, όπου η καμέλια έχει περισσότερες ανάγκες σε νερό για να τη διατηρήσουμε δροσερή.

Την περίοδο της άνοιξης και του φθινοπώρου, ποτίζουμε την καμέλια 2 φορές την εβδομάδα, ενώ την ζεστή περίοδο του καλοκαιριού απαιτούνται τουλάχιστον 3 ποτίσματα εβδομαδιαίως.

5. Κάθε πότε βάζουμε λίπασμα στην καμέλια;

Για την λίπανση της καμέλιας που έχει φυτευτεί σε κήπο, προσθέτουμε λίπασμα ανθοφορίας για οξύφιλα φυτά μία φορά το μήνα κατά την περίοδο της άνθισης. Τον υπόλοιπο χρόνο, η προσθήκη λιπάσματος κάθε δύο μήνες είναι αρκετή, καθώς η καμέλια δεν αντιδρά θετικά στις έντονες λιπάνσεις.

Στις καμέλιες που είναι φυτεμένες σε γλάστρα στο μπαλκόνι, προτιμούμε υγρό λίπασμα για οξύφιλα φυτά, κάθε 2 εβδομάδες την περίοδο ανθοφορίας, και μία φορά το μήνα την υπόλοιπη περίοδο.

6. Ποιες ασθένειες και ποια έντομα προσβάλλουν την καμέλια;

Αν και η καμέλια είναι σχετικά ανθεκτικό φυτό, σε συνθήκες κακού αερισμού και σχετικής υγρασίας, προσβάλλεται από διάφορες μυκητολογικές ασθένειες όπως του βοτρύτη και της σκληροτίνια.

Για την αντιμετώπιση των ασθενειών ψεκάζουμε το φύλλωμα της καμέλιας με βιολογικό υγρό χαλκό που προμηθευόμαστε από γεωπονικά καταστήματα.

Για να αντιμετωπίσουμε έντομα που ενδέχεται να εμφανιστούν όπως η μελίγκρα (αφίδες), ο αλευρώδης, η βαμβακάδα καθώς και τον τετράνυχο, ψεκάζουμε με βιολογικά σκευάσματα θερινού πολτού, φυσικής πυρεθρίνης ή αλάτων καλίου.

Εναλλακτικά, σε περιπτώσεις ήπιας προσβολής, μπορούμε να αξιοποιήσουμε σπιτικά υλικά για ψεκάσουμε προληπτικά το φύλλωμα της καμέλιας διαλύοντας 1 κουταλιά της σούπας τριμμένο πράσινο σαπούνι και 1 κουταλιά του γλυκού οινόπνευμα σε ένα λίτρο νερό.

7. Πότε και με ποιο τρόπο κλαδεύουμε την καμέλια;

Κατάλληλη εποχή για να κλαδέψουμε την καμέλια είναι η περίοδος της άνοιξης, αφού έχει ολοκληρωθεί η ανθοφορία της και πριν εμφανιστούν τα καινούρια μπουμπούκια της.

Βασικός στόχος του κλαδέματος της καμέλιας είναι να επιτύχουμε την διατήρηση του σχήματος του φυτού και παράλληλα να ενισχύσουμε την ανάπτυξη και την πλούσια ανθοφορία του.

Το κλάδεμα της καμέλιας περιλαμβάνει αφαίρεση βλαστών που προεξέχουν και φεύγουν ψηλά και εσωτερικών κλαδιών που μπλέκονται μεταξύ τους, ώστε να εξασφαλίσουμε καλύτερο αερισμό και φωτισμό του φυλλώματος.

8. Πώς γίνεται ο πολλαπλασιασμός της καμέλιας;

Υπάρχουν 3 τρόποι για να δημιουργήσουμε καινούρια φυτά καμέλιας: α) ο πολλαπλασιασμός με σπόρο, β) ο πολλαπλασιασμός με μοσχεύματα και γ) ο πολλαπλασιασμός με καταβολάδες.

α) Πολλαπλασιασμός καμέλιας με σπόρο

Η δημιουργία φυτών καμέλιας από σπόρο απαιτεί αρκετή υπομονή καθώς χρειάζεται να περάσουν 4-6 χρόνια μέχρι το φυτό να ανθίσει.

Παίρνουμε ώριμους σπόρους από τον καρπό του λουλουδιού, την περίοδο του Απριλίου και τα φυτεύουμε σε σπορείο με μίγμα άμμου και τύρφης σε αναλογία 1 προς 1.

Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι τα φυτά καμέλιας που προκύπτουν από σπόρο, εμφανίζουν λουλούδια με διαφορετικά χαρακτηριστικά σε σχέση τα λουλούδια του φυτού απ’ όπου προήλθε ο σπόρος.

β) Πολλαπλασιασμός καμέλιας με μοσχεύματα

Ο πολλαπλασιασμός της καμέλιας με μοσχεύματα είναι σίγουρα μία πιο ασφαλής και σχετικά γρήγορη διαδικασία για να δημιουργήσουμε καινούρια φυτά καμέλιας.

Κατάλληλη εποχή για τον πολλαπλασιασμό της καμέλιας με μαλακά μοσχεύματα είναι από τις αρχές άνοιξης μέχρι τα μέσα καλοκαιριού.

Μπορούμε επίσης να δημιουργήσουμε νέα φυτά καμέλιας από ημιξυλώδη μοσχεύματα στα τέλη του καλοκαιριού με αρχές φθινοπώρου.

Παίρνουμε τμήματα βλαστού μήκους 15 εκατοστών που κόβονται από την κορυφή των βλαστών και τα τοποθετούμε σε μία μικρή γλάστρα με αφράτο φυτόχωμα, την οποία διατηρούμε σε δροσερή θέση.

Πριν τα φυτέψουμε τα μοσχεύματα, σκονίζουμε στη βάση τους με ορμόνης ριζοβολίας για να διευκολύνουμε την ανάπτυξη ριζών και την επιτυχία του πολλαπλασιασμού της καμέλιας.

Εναλλακτικά, μπορούμε να βάλουμε βλαστούς καμέλιας σε νερό, για να αναπτύξουν ρίζες και στη συνέχεια να τα φυτέψουμε σε γλάστρες φυτωρίου.

Σε κάθε περίπτωση, μετά από περίοδο 2-3 μηνών στη γλάστρα φυτωρίου, το νέο φυτό καμέλιας θα είναι έτοιμο για μεταφύτευση σε μεγαλύτερη γλάστρα ή στον οριστική του θέση στον κήπο.

γ) Πολλαπλασιασμός καμέλιας με καταβολάδες

Αρκετά γρήγορος και εύκολος τρόπος είναι και ο πολλαπλασιασμός της καμέλιας με τη μέθοδο των εναέριων καταβολάδων.

Κατάλληλη εποχή για τον πολλαπλασιασμό με την μέθοδο των καταβολάδων είναι την περίοδο Οκτωβρίου ως Δεκέμβριου καθώς αυτή την εποχή αναπτύσσεται ταχύτερα η ρίζα.

Παίρνουμε ένα νεαρό υγιή βλαστό, αφαιρούμε τα φύλλα κοντά στη βάση και κάνουμε μία τομή με ένα μαχαίρι σε ένα σημείο στη μέση του βλαστού από το οποίο θα βγάλει ρίζες.

Βάζουμε σε μία πλαστική σακούλα φυτόχωμα και άμμο σε αναλογία 2:1 και τη δένουμε έτσι ώστε το σημείο τομής του βλαστού να είναι μέσα στο μίγμα χώματος που φτιάξαμε.

Διατηρούμε το χώμα υγρό μέσα στη σακούλα ποτίζοντάς το συχνά με μία σύριγγα από μία τρύπα της σακούλας και μετά από λίγους μήνες, ο βλαστός της καμέλιας μέσα στη σακούλα θα βγάλει ρίζες.

Κόβουμε τον βλαστό της καμέλιας από το αρχικό φυτό σε σημείο κοντά στις ρίζες που έχουν σχηματιστεί και το φυτεύουμε σε γλάστρα ή απευθείας στο χώμα αφού απομακρύνουμε τη σακούλα.

9. Γιατί πέφτουν τα λουλούδια της καμέλιας;

Ένα πολύ συχνό πρόβλημα είναι η πτώση των μπουμπουκιών της καμέλιας πριν σχηματιστούν πλήρως τα λουλούδια και ανθίσουν, κάτι που εμφανίζεται εντονότερα στις λευκές ποικιλίες καμέλιας.

Η πτώση των λουλουδιών της καμέλιας μπορεί να οφείλεται σε διάφορα αίτια όπως η έλλειψη νερού ή το υπερβολικό πότισμα, η κακή αποστράγγιση της γλάστρας και η απουσία λίπανσης κατά την περίοδο της ανθοφορίας.

Αιτία για να πέσουν τα λουλούδια της καμέλιας μπορεί να είναι η ανάγκη μεταφύτευσης σε μεγαλύτερη γλάστρα, ο δυνατός αέρας, ψυχρός ή θερμός, καθώς και οι απότομες μεταβολές θερμοκρασίας μεταξύ μέρας και νύχτας.

Σε κάθε περίπτωση, για να μην πέφτουν τα λουλούδια της καμέλιας, είναι σημαντικό να την τοποθετούμε σε κατάλληλη θέση, να φροντίζουμε ώστε η γλάστρα και το χώμα να μην κρατάνε νερό, να ελέγχουμε τα ποτίσματά μας και να προσθέτουμε λίπασμα την εποχή που ανθίζει.

10. Γιατί γίνονται καφέ τα φύλλα της καμέλιας στις άκρες;

Αν παρατηρήσουμε τα φύλλα της καμέλιας να γίνονται καφέ στις άκρες, αυτό οφείλεται στο υπερβολικό πότισμα ή στην έλλειψη του θρεπτικού στοιχείου του καλίου.

Για να αντιμετωπίσουμε το καφέτιασμα στα φύλλα, φροντίζουμε να ποτίζουμε την καμέλια αφού έχει στεγνώσει το χώμα της ενώ την περίοδο της άνοιξης προσθέτουμε το κατάλληλο λίπασμα καλίου.

11. Κι ένα τελευταίο μυστικό για την καμέλια

Η καμέλια είναι πολύ δύσκολο να διατηρηθεί ως φυτό εσωτερικού χώρου μέσα στο σπίτι, καθώς απαιτεί αρκετό κρύο την περίοδο του χειμώνα για να αναπτυχθεί και να ανθίσει την άνοιξη.