Αυτόματο πότισμα για κήπο και για γλάστρες

Αυτόματο πότισμα, ένας πρακτικός τρόπος για να ποτίζουμε τα φυτά μας έχοντας πλήρη έλεγχο στην συχνότητα και την ποσότητα νερού που δέχονται, ακόμα κι όταν λείπουμε για διακοπές.

Το αυτόματο πότισμα είναι ένα σύστημα ποτίσματος που μπορεί να εφαρμοστεί από ένα μικρό μπαλκόνι με λίγες γλάστρες, μέχρι ένα λαχανόκηπο και ένα χωράφι με καρποφόρα δέντρα.

Αρκετοί φίλοι της κηπουρικής προτιμούν να ποτίζουν τα φυτά τους με το λάστιχο ή με το ποτιστήρι. Και μπορεί η παραδοσιακή διαδικασία του ποτίσματος να είναι ιδιαίτερα χαλαρωτική και ευχάριστη, όμως σε αρκετές περιπτώσεις δημιουργεί προβλήματα.

Η εγκατάσταση αυτόματου ποτίσματος μας βοηθάει να ποτίζουμε σωστά και με ευκολία τα φυτά μας, καθώς μπορούμε να ποτίζουμε σε χρονικές στιγμές που είναι καλύτερο για τα φυτά, για συγκεκριμένη χρονική διάρκεια και με τη σωστή ποσότητα νερού που επιλέγουμε.

Ας δούμε αναλυτικά τα πλεονεκτήματα του αυτόματου ποτίσματος, τι υλικά χρειαζόμαστε και πώς το εγκαθιστούμε για να διασφαλίσουμε το καλύτερο πότισμα των φυτών του κήπου και του μπαλκονιού μας.

1. Τι πλεονεκτήματα προσφέρει το αυτόματο πότισμα;

Ένα αυτόματο σύστημα ποτίσματος αποτελείται από πλαστικούς σωλήνες, ειδικά εξαρτημάτα και μηχανικές συσκευές που μας βοηθάνε να ποτίζουμε τα φυτά με μεγαλύτερη ακρίβεια και να εξοικονομούμε νερό.

Επιπλέον, τα φυτά μας αναπτύσσονται καλύτερα, χωρίς να εμφανίζουν προβλήματα που οφείλονται σε μειωμένο ή υπερβολικό πότισμα.

• Εξοικονομούμε πολύτιμο χρόνο

Με το αυτόματο πότισμα, δεν χρειαζόμαστε να διαθέτουμε το χρόνο μας για να ποτίζουμε τα φυτά μας. Αυτό μας δίνει αρκετό ελεύθερο χρόνο για να το διαθέτουμε σε άλλες εργασίες του κήπου, όπως για το κλάδεμα, τη λίπανση, το καθάρισμα από αγριόχορτα, καθώς και την προστασία από έντομα και ασθένειες. Επίσης, μπορούμε να φεύγουμε άνετα για διακοπές, χωρίς να χρειάζεται να επιστρατεύουμε φίλους και συγγενείς για το πότισμα των φυτών μας.

• Ποτίζουμε με την κατάλληλη ποσότητα νερού

Όταν ποτίζουμε τα φυτά μας με το λάστιχο, δεν είναι εύκολο να προσδιορίσουμε την απαιτούμενη ποσότητα που χρειάζονται κάθε φορά. Έτσι πολλές φορές τα φυτά μας υποφέρουν είτε λόγω έλλειψης νερού ή λόγω υπερβολικού ποτίσματος. Με την εγκατάσταση αυτόματου ποτίσματος, ποτίζουμε τα φυτά μας με τις ακριβείς ποσότητες που χρειάζονται, με την κατάλληλη συχνότητα ανάλογα την εποχή του χρόνου.

• Ποτίζουμε τα φυτά στα κατάλληλα σημεία 

Με το αυτόματο πότισμα, σε αντίθεση με το λάστιχο ποτίσματος, ποτίζουμε τα φυτά σε επιλεγμένα σημεία ώστε να μην ποτίζουμε υπερβολικά κοντά ή πάνω στο φυτό ώστε να αναπτύσσονται μυκητολογικές ασθένειες. Επίσης, με την αξιοποίηση ενός συστήματος για πότισμα με σταγόνες το νερό διαβρέχει περιορισμένη επιφάνεια του εδάφους του κήπου με αποτέλεσμα να προκαλείται αντίστοιχα περιορισμένη ανάπτυξη σε ανεπιθύμητα χόρτα (ζιζάνια).

• Εξοικονομούμε σημαντική ποσότητα νερού 

Με την εφαρμογή αυτόματου ποτίσματος κάνουμε μεγάλη εξοικονόμηση στην ποσότητα νερού. Ποτίζουμε ακριβώς τις απαιτούμενες ποσότητες νερού νωρίς το πρωί που δεν έχουμε απώλειες σε εξάτμιση. Αυτό είναι πολύ σημαντικό τόσο από περιβαλλοντικής άποψης αλλά και από οικονομικής. Συγκεκριμένα, όσοι χρησιμοποιούν για πότισμα των φυτών από το νερό ύδρευσης, είναι αναγκασμένοι να πληρώνουν μεγάλους λογαριασμούς νερού ειδικά αν έχουν μεγάλους κήπους και ποτίζουν με τον παραδοσιακό τρόπο.

2. Πώς σχεδιάζουμε ένα δίκτυο αυτόματου ποτίσματος;

Ξεκινώντας το σχεδιασμό του δικτύου του αυτόματου ποτίσματος του κήπου μας, διαμορφώνουμε τις γραμμές ποτίσματος δημιουργώντας ομάδες φυτών με παρόμοιες ανάγκες ποτίσματος, ώστε να δέχονται την κατάλληλη ποσότητα νερού.

Για παράδειγμα, χρειαζόμαστε διαφορετική γραμμή ποτίσματος για μια σειρά καρποφόρων δέντρων ή καλλωπιστικών θάμνων και διαφορετική σε παρτέρια με ετήσια λουλούδια.

Αν έχουμε αρκετά φυτά και πολλές γραμμές ποτίσματος, ενδεχομένως να χρειαστούμε περισσότερους προγραμματιστές ή ένα προγραμματιστή πολλών στάσεων για να ανοίγουν οι γραμμές ποτίσματος σε διαφορετικές ώρες.

Κατά το σχεδιασμό του δικτύου αυτόματος ποτίσματος, αποφεύγουμε τα περίπλοκα σχήματα με πολλές γωνίες που μειώνουν την αποτελεσματικότητα και αυξάνουν τις απώλειες του δικτύου.

3. Τι εξοπλισμό χρειαζόμαστε για να φτιάξουμε ένα σύστημα αυτόματου ποτίσματος;

Το αυτόματο πότισμα είναι ένα σύστημα που αποτελείται συνήθως από μία παροχή νερού (βρύση), έναν προγραμματιστή ποτίσματος, πλαστικούς σωλήνες ποτίσματος και κατάλληλα εξαρτήματα σύνδεσης και εκροής του νερού.

Τα απαραίτητα υλικά ποτίσματος που χρειάζομαστε, μπορούμε να τα προμηθευτούμε από γεωπονικά καταστήματα και από εξειδικευμένα καταστήματα άρδευσης.

Aς δούμε συνοπτικά τα βασικά χαρακτηριστικά των εξαρτημάτων που απαιτεί το αυτόματο πότισμα για τα φυτά του κήπου και του μπαλκονιού μας.

α) Προγραμματιστής ποτίσματος 

Ο προγραμματιστής ποτίσματος είναι ένα μηχάνημα που λειτουργεί με μπαταρία ή ηλεκτρικό ρεύμα και αποτελεί το κεντρικό κομμάτι του δικτύου αυτόματου ποτίσματος. Η βασική λειτουργία του προγραμματιστή είναι για να καθορίσουμε τη χρονική στιγμή, τη διάρκεια και τη συχνότητα του ποτίσματος των φυτών. Αρκετοί προγραμματιστές έχουν προκαθορισμένα προγράμματα ποτίσματος με συγκεκριμένη διάρκεια και συχνότητα ποτίσματος, ενώ κάποιοι άλλοι έχουν την δυνατότητα να καθορίσουμε ελεύθερα κάθε πότε να ποτίζουμε και για πόση ώρα. Επίσης, υπάρχουν προγραμματιστές που διαθέτουν αισθητήρα βροχής και διακόπτουν τη λειτουργία τους για να μη δημιουργηθεί πρόβλημα λόγω υπερβολικού ποτίσματος.

β) Πλαστικοί σωλήνες ποτίσματος

Οι πλαστικοί σωλήνες ποτίσματος αρχικά διαχωρίζονται σε “τυφλούς” και σε σταλακτηφόρους που φέρουν σταλάκτες ανά διαστήματα και αφήνουν να βγαίνει νερό. Επίσης, οι σωλήνες διαχωρίζονται ανάλογα τη διάμετρο τους. Σε μπαλκόνια και σε μικρούς κήπους χρησιμoποιούνται σωλήνες Φ16 και Φ20 που απαιτείται μικρότερη παροχή νερού, ενώ σε οργανωμένες καλλιέργειες και μεγάλους κήπους χρησιμοποιούνται και σωλήνες μεγαλύτερης διατομής. Οι σωλήνες έχουν συνήθως μαύρο χρώμα, αν και συναντάμε και σωλήνες σε καφέ ή λευκό χρώμα που έχουν σχετικά υψηλότερη τιμή.

γ) Εξαρτήματα σύνδεσης

Τα εξαρτήματα σύνδεσης είναι πλαστικά κομμάτια που συνδέουν με διαφόρους τρόπους τα κομμάτια των πλαστικών σωλήνων σύμφωνα με το σχέδιο του αυτόματου ποτίσματος. Τα πιο συνηθισμένα εξαρτήματα είναι σύνδεσμοι που συνδέουν ευθύγραμμα τους πλαστικούς σωλήνες, γωνιακοί σύνδεσμοι (“γωνίες”) που συνδέουν κάθετα τους σωλήνες και “διακλαδώσεις” (σύνδεσμοι ταφ) που διαχωρίζουν τη γραμμή ποτίσματος του πλαστικού σωλήνα σε δύο γραμμές. Υπάρχουν, επίσης, τα εξαρτήματα σύνδεσης τύπου “φις” που χρησιμοποιούνται κυρίως σε μικρούς κήπους και μπαλκόνια, καθώς και τα εξαρτήματα σύνδεσης τύπου “λοκ” που εξασφαλίζουν πιο αποτελεσματική σύνδεση των σωλήνων, χωρίς διαρροές σε δίκτυα υψηλών πιέσεων.

δ) Εξαρτήματα εκροής νερού 

Σε μικρούς κήπους ή στο μπαλκόνι μας προτιμούμε σταλάκτες σταθερής ροής που αφήνουν να βγαίνει μικρή ποσότητα νερού σε μορφή σταγόνας. Σε καλλιέργειες καρποφόρων δέντρων, καθώς και για καλλωπιστικούς θάμνους και δέντρα, επιλέγουμε ρυθμιζόμενους σταλάκτες που αφήνουν μεγαλύτερη ποσότητα νερού. Για πότισμα γκαζόν και γενικότερα για μεγάλες επιφάνειες χρησιμοποιούμε μπεκ ποτίσματος και εκτοξευτές νερού (pop up) που ποτίζουν με μορφή σπρέυ σε μεγάλη απόσταση.

4. Τι προσέχουμε κατά την εγκατάσταση του αυτόματου πoτίσματος;

Για την εγκατάσταση του αυτόματου ποτίσματος ακολουθούμε τα εξής βήματα:

• Αν έχουμε μία παροχή νερού, στην παροχή του νερού προσθέτουμε μία διακλάδωση που να βγάζει σε δύο εξόδους, ώστε αφού τοποθετήσουμε τον προγραμματιστή, στην άλλη έξοδο μπορεί να προσαρμοστεί ένα λάστιχο κήπου για να έχουμε νερό για ένα έκτακτο πότισμα, για καθάρισμα της αυλής, πλύσιμο του αυτοκινήτου και άλλες οικιακές χρήσεις.

• Τοποθετούμε τον προγραμματιστή στην παροχή του νερού, κόβουμε τα λάστιχα και τοποθετούμε τους συνδέσμους, τις διακλαδώσεις, τους εκτοξευτήρες και τα μπεκ σύμφωνα με το σχέδιο του αυτόματου ποτίσματος. Για την τοποθέτηση των μπεκ, ανοίγουμε τρύπες με το ειδικό εργαλείο, τη σγρόμπια.

• Βάζουμε σε λειτουργία τον προγραμματιστή άμεσα στο συγκεκριμένο πρόγραμμα που επιθυμούμε για να επαληθεύσουμε ότι λειτουργεί σωστά. Παράλληλα, ελέγχουμε ότι το δίκτυο ποτίζει σε όλα τα σημεία και αν υπάρχουν τυχόν διαρροές από τους συνδέσμους και τις διακλαδώσεις. Στη συνέχεια, κάνουμε τις απαραίτητες διορθώσεις για να έχουμε ομαλή λειτουργία του αυτόματου ποτίσματος.

• Στο επόμενο προγραμματισμένο πότισμα, ελέγχουμε ξανά για να επιβεβαιώσουμε την ομαλή λειτουργία του προγραμματιστή και του δικτύου.

5. Χρειάζεται συντήρηση το αυτόματο πότισμα;

Ο τακτικός έλεγχος και συντήρηση του αυτόματου ποτίσματος είναι μία βασική διαδικασία που πρέπει να κάνουμε για το σωστό πότισμα των φυτών του κήπου μας και του μπαλκονιού μας. Η συντήρηση του αυτόματου ποτίσματος περιλαμβάνει τις εξής εργασίες:

• Ελέγχουμε από την άνοιξη ως το φθινόπωρο κάθε μήνα τους στάλακτες και τα μπεκ για να διαπιστώσουμε αν έχουν φράξει, καθώς και αν πετούν το νερό προς τη σωστή περιοχή του φυτού που θέλουμε.

• Καθαρίζουμε κάθε χρόνο στις αρχές της άνοιξης τους σταλάκτες και τα μπεκ από σκόνες, χώμα ή άλατα που ίσως έχουν μαζέψει και τα εμποδίζουν από τη σωστή λειτουργία.

• Αλλάζουμε τις μπαταρίες του προγραμματιστή στις αρχές της άνοιξης, ακόμα και αν δεν έχει ολοκληρωθεί η λειτουργία τους, για να είμαστε σίγουροι ότι δεν θα δημιουργηθεί πρόβλημα στο πότισμα κατά τη διάρκεια της χρονιάς.

• Στις αρχές του χειμώνα που σταματάμε το πότισμα, απομακρύνουμε τον προγραμματιστή από τη θέση που έχει τοποθετηθεί για να αποφύγουμε πρόβλημα στη λειτουργία του λόγω έντονης παγωνιάς και υγρασίας.

• Κατά την αποθήκευση του προγραμματιστή, αφαιρούμε και τις μπαταρίες από το εσωτερικό του.

6. Κι ένα μυστικό για το αυτόματο πότισμα

Το κόστος αγοράς ενός συστήματος αυτόματου ποτίσματος για ένα μπαλκόνι με λίγες γλάστρες ή ένα μικρό κήπο είναι αρκετά προσιτό και δεν υπερβαίνει τα 100 ευρώ. Από κει και πέρα, το κόστος αυξάνεται ανάλογα με το μέγεθος του κήπου, τον αριθμό και το είδος των φυτών που περιλαμβάνει.