Φύτευση γκαζόν, σπορά και ποικιλίες για να επιλέξουμε

Ποια είδη γκαζόν υπάρχουν και τι πρέπει να γνωρίζουμε πριν προχωρήσουμε στην τοποθέτηση χλοοτάπητα στον κήπο;

Η φύτευση γκαζόν είναι μία διαδικασία που απαιτεί κατάλληλη προετοιμασία και σωστή ενημέρωση για να κάνουμε την καλύτερη επιλογή που ταιριάζει στον χώρο που διαθέτουμε και στις ανάγκες μας.

Η εγκατάσταση γκαζόν στον κήπο του σπιτιού μας δίνει μία όμορφη αίσθηση ηρεμίας και χαλάρωσης, καθώς αποτελεί ένα υπέροχο χώρο αναψυχής για όλη την οικογένεια. Χρειάζεται, βέβαια, και την κατάλληλη περιποίηση.

Ανάλογα τον τύπο χλοοτάπητα που θα επιλέξουμε, η φροντίδα του γκαζόν απαιτεί τακτικό πότισμα και συντήρηση για να διατηρηθεί όμορφο και υγιές.

Υπάρχουν πολλές ποικιλίες γκαζόν και μίγματα με διαφορετικά χαρακτηριστικά, ανάλογα τη χρήση που το θέλουμε. Άλλοι τύποι γκαζόν είναι πιο ανθεκτικοί στις υψηλές θερμοκρασίες και άλλοι ανταποκρίνονται καλύτερα στη σκια.

Από κει και πέρα, η φύτευση του γκαζόν μπορεί να γίνει με δυό τρόπους: είτε με σπορά κάποιας ποικιλίας γκαζόν, είτε με την εγκατάσταση έτοιμου χλοοτάπητα.

Ας δούμε λοιπόν αναλυτικά ποια πλεονεκτήματα έχει κάθε μέθοδος, ποιες είναι κυριότερες ποικιλίες γκαζόν για να επιλέξουμε, ποια είναι η κατάλληλη εποχή για τη σπορά και τη φύτευση γκαζόν, καθώς και τις απαραίτητες συμβουλές για να δημιουργήσουμε ένα όμορφο χλοοτάπητα που να ταιριάζει στον χώρο και να ανταποκρίνεται στις ανάγκες μας.

1. Ποια εποχή γίνεται η σπορά γκαζόν και ποια πλεονεκτήματα μας προσφέρει;

H κατάλληλη εποχή για σπορά γκαζόν είναι η άνοιξη και το φθινόπωρο, ειδικότερα από τις αρχές Μαρτίου μέχρι τα τέλη Μαΐου και από τις αρχές Σεπτεμβρίου μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου.

Η σπορά του χλοοτάπητα πρέπει να αποφεύγεται την ζεστή περίοδο του καλοκαιριού, καθώς και τους κρύους μήνες του χειμώνα.

Ο σπόρος του γκαζόν, στις κατάλληλες συνθήκες υγρασίας και θερμοκρασίας, φυτρώνει σε 10-15 μέρες.

Η σπορά του γκαζόν έχει βασικό πλεονέκτημα ότι είναι μία πολύ οικονομική μέθοδος για τη δημιουργία του χλοοτάπητα.

Βέβαια, έχει πιο περιορισμένη περίοδο εγκατάστασης, απαιτεί περισσότερο χρόνο για να αναπτυχθεί και παρουσιάζει κάποιες τεχνικές δυσκολίες για να μας δώσει το καλύτερο αποτέλεσμα, ειδικά για τους αρχάριους της κηπουρικής.

Για παράδειγμα, σε περίπτωση που δημιουργηθεί πρόβλημα λόγω ανομοιόμορφης σποράς ή κακού ποτίσματος, πρέπει να γίνει επανασπορά σε αυτά τα σημεία με αποτέλεσμα να καθυστερήσει κι άλλο ένα ολοκληρωμένο αποτέλεσμα στον χλοοτάπητα μας.

2. Σε ποιες περιπτώσεις επιλέγουμε την εγκατάσταση έτοιμου χλοοτάπητα;

Η εγκατάσταση έτοιμου ρολό γκαζόν στον κήπο μας έχει μεγαλύτερη περίοδο εγκατάστασης που ξεκινά από τις αρχές της άνοιξης μέχρι τα τέλη φθινοπώρου.

Μόνο την περίοδο του Αυγούστου, είναι καλό να αποφεύγεται η εγκατάσταση του έτοιμου χλοοτάπητα, λόγω υψηλών θερμοκρασιών και συνθήκων καύσωνα που μπορεί να δημιουργήσουν προβλήματα στρεσαρίσματος, τα οποία προκαλούν κιτρινίσματα και ξηράνσεις στο γρασίδι.

Η εγκατάσταση έτοιμου χλοοτάπητα έχει σημαντικά μεγαλύτερο κόστος συγκριτικά με τη σπορά, ωστόσο προσφέρει άμεσο και εξασφαλισμένο αποτέλεσμα.

Η τοποθέτηση έτοιμου χλοοτάπητα επιλέγεται περισσότερο από επαγγελματίες, όταν πρόκειται για ξενοδοχειακές και τουριστικές εγκαταστάσεις όπου απαιτείται ολοκληρωμένο αποτέλεσμα σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Στην περίπτωση εφαρμογής έτοιμου χλοοτάπητα, το γκαζόν μας μπορεί να πατηθεί μετά από 2-3 βδομάδες.

3. Ποιες είναι οι κυριότερες ποικιλίες γκαζόν;

Βασική προτεραιότητα για την εγκατάσταση του γκαζόν, είναι να επιλέξουμε την κατάλληλη ποικιλία, ανάλογα την χρήση που το θέλουμε, το έδαφος που θα φυτέψουμε, αν έχει μεγάλη ηλιοφάνεια ή είναι πιο σκιερά και ανάλογα τις καιρικές συνθήκες της περιοχής.

Υπάρχουν πολλές ποικιλιές γκαζόν που μπορούμε να φυτέψουμε, όπως η φεστούκα, το κικούγιου, η ουγκάντα, το πασπάλουμ και διχόνδρα. Επίσης, έχουν διαμορφωθεί ειδικά μίγματα ποικιλίων γκαζόν για συγκεκριμένους σκοπούς, όπως για αθλητικούς χώρους ή για σκιερά σημεία.

Μια βασική διάκριση των ποικιλιών γκαζόν είναι σε ψυχρόφιλες ποικιλίες που μένουν πράσινες την περίοδο του χειμώνα και σε θερμόφιλες ποικιλίες γκαζόν που την περίοδο του χειμώνα πέφτουν σε λήθαργο.

Ας δούμε, λοιπόν, αναλυτικά τα χαρακτηριστικά της κάθε ποικιλίας και των μιγμάτων ποικιλιών γκαζόν για να κάνουμε την καλύτερη επιλογή που ταιριάζει στη δική μας περίπτωση.

– Ποικιλία γκαζόν Φεστούκα: Η ποικιλία γκαζόν φεστούκα (Festuca sp.) είναι ποικιλία ψυχρόφιλη με μέτρια αντοχή στη σκιά, γρήγορη ανάπτυξη και σκούρο πράσινο χρώμα όλη την περίοδο του χρόνου. Ανάλογα το μέγεθος του φυλλώματος, υπάρχει η ψιλόφυλλη ποικιλία, η μεσόφυλλη και η πλατύφυλλη. Η ψιλόφυλλη ποικιλία δίνει πιο καλής ποιότητας χλοοτάπητα σε σχεση με την χονδρόφυλλη που είναι πιο ανθεκτική σε προσβολή από ασθένειες.

– Ποικιλία γκαζόν Κικούγιου: Η ποικιλία γκαζόν κικούγιου (Kikuyu sp.) είναι ένα θερμόφιλο είδος γκαζόν με πολύ γρήγορη επιθετική ανάπτυξη και ζωηρή βλάστηση με έντονη καλυπτικότητα. Συνήθως φυτεύεται σε μίγματα με ποικιλίες γκαζόν φεστούκα που μετά από χρόνια φύτευσης επικαλύπτει πλήρως τον χώρο του χλοοτάπητα. Η ποικιλία γκαζόν κικούγιου είναι πολύ ανθεκτική σε ασθένειες, στο συνεχές πάτημα, σε υψηλές θερμοκρασίες και ξηρές συνθήκες.

– Ποικιλία γκαζόν Ουγκάντα: Η ποικιλία γκαζόν ουγκάντα, γνωστή και ως βερμούδα ή αγριάδα (Cynodon dactylon), είναι θερμόφιλη ποικιλία γκαζόν με μικρές ανάγκες σε νερό, κατάλληλη για ξηρά και παραθαλάσσια εδάφη. Tην περίοδο του χειμώνα η ποικιλία ουγκάντα πέφτει σε λήθαργο, κιτρινίζει και καφετίζει το φύλλωμα της. Στις αρχές της άνοιξης, ξαναβλασταίνει και πρασινίζει το φύλλωμα της προσφέροντας ένα πολύ ανθεκτικό χλοοτάπητα.

– Ποικιλία γκαζόν Πασπάλουμ: Το πασπάλουμ (Paspalum sp.) είναι ένα θερμόφιλο είδος γκαζόν, με μεγάλη αντοχή στην ξηρασία και στην αλατότητα του εδάφους, το οποίο είναι ανθεκτικό και σε ημισκιά. Διαθέτει γρήγορη ανάπτυξη την άνοιξη, αλλά εισέρχεται σε λήθαργο τον χειμώνα. Έχει ζωηρή και πλούσια βλάστηση την περίοδο του καλοκαιριού και δίνει ένα καταπράσινο χλοοτάπητα.

– Ποικιλία γκαζόν Διχόνδρα: Η διχόνδρα ή καλλωπιστικό τριφύλλι είναι μία ποικιλία γκαζόν που διαθέτει πυκνό στρογγυλό πράσινο φύλλωμα και χαμηλή ανάπτυξη. Επειδή έχει μεγάλη καλυπτικότητα, δεν αναπτύσσονται αγριόχορτα (ζιζάνια) μέσα στον χλοοτάπητα και συνήθως δε χρειάζεται κούρεμα. Η ποικιλία γκαζόν διχόντρα παρουσιάζει καλή εμφάνιση και σε ημισκερά σημεία.

– Μίγματα ποικιλιών γκαζόν για γήπεδα: Για γήπεδα και αθλητικούς χώρους που υπάρχει συνεχές πάτημα και καταπόνηση του χλοοτάπητα, έχουν διαμορφωθεί ειδικά μίγματα γκαζόν από βελτιωμένες ποικιλίες. Αυτά τα μίγματα ποικιλιών γκαζόν προσφέρουν τη δημιουργία ένος πυκνού χλοοτάπητα, ανθεκτικού σε ασθένειες, με γρήγορη αναβλάστηση και αποκατάσταση στο πάτημα.

– Μίγματα ποικιλιών για σκιερά σημεία:Επειδή αρκετές ποικιλίες γκαζόν δεν παρουσιάζουν καλή εμφάνιση σε σκιερά σημεία ή σε περιοχές κάτω από δέντρα, έχουν δημιουργηθεί ειδικά μίγματα ποικιλιών γκαζόν που παρουσιάζουν ζωηρή βλάστηση και καταπράσινο φύλλωμα σε σκιερές περιοχές.

4. Πώς προετοιμάζουμε το έδαφος για την εγκατάσταση γκαζόν;

Είτε σπείρουμε γκαζόν, είτε φυτέψουμε έτοιμο χλοοτάπητα, είναι απαραίτητο να γίνει κατάλληλη προετοιμασία του εδάφους για να έχουμε επιτυχία στην εγκατάσταση. Πριν προχωρήσουμε στη φύτευση γκαζόν, η προετοιμασία του εδάφους περιλαμβάνει τα εξής βήματα: 

• Απομακρύνουμε χόρτα και ζιζάνια και αφαιρούμε τις μεγάλες πέτρες.
• Δημιουργούμε αφράτο χώμα με ένα καλό φρεζάρισμα και ενσωματώνουμε τύρφη, κομπόστ και λίπασμα βραδείας αποδέσμευσης για γκαζόν, ώστε να βελτιώσουμε την ποιότητα του χώματος και να το εμπλουτίσουμε με θρεπτικά συστατικά.
• Εγκαθιστούμε σύστημα με αυτόματο πότισμα για το γκαζόν, προκειμένου να έχουμε άριστη κάλυψη σε όλον τον χώρο που θα γίνει η σπορά του γκαζόν ή θα τοποθετήσουμε το ρολό του έτοιμου γκαζόν.
• Ισοπεδώνουμε το χώμα με τσουγκράνα δίνοντας μία ελαφριά κλίση στο έδαφος για να στραγγίζει το νερό και να μη λιμνάζει.
• Με ένα κύλινδρο ή ένα βαρέλι, συμπιέζουμε ελαφρά το χώμα. Στη συνέχεια, το ποτίζουμε καλά και το αφήνουμε να στεγνώσει.

5. Πώς κάνουμε την σπορά για την εγκατάσταση νέου χλοοτάπητα;

Αφού προετοιμάσαμε κατάλληλα το έδαφος για την σπορά του γκαζόν και προμηθευτούμε την κατάλληλη ποικιλία γκαζόν, προχωράμε στη σπορά του γκαζόν ως εξής:

• Μοιράζουμε τον σπόρο της ποικιλίας γκαζόν που έχουμε προμηθευτεί σε δύο ίσα μέρη και σπέρνουμε σταυρωτά προκειμένου να έχουμε μεγαλύτερη ομοιομορφία στην κάλυψη.
• Ενσωματώνουμε τον σπόρο του γκαζόν στο χώμα με μία τσουγκράνα και το πατάμε ελαφρά με ένα κύλινδρο ή με ένα βαρέλι.
• Διασκορπίζουμε στο χώμα ειδικό απωθητικό για να αντιμετωπίσουμε τα μυρμήγκια στον κήπο και να μην πάρουν το σπόρο του γκαζόν.
• Ποτίζουμε 2-3 φορές την ημέρα, μέχρι να φυτρώσουν οι σπόροι του γκαζόν, για περίπου 2 βδομάδες. Είναι σημαντικό να διατηρούμε συνεχώς σχετικά υγρό το χώμα, χωρίς να το αφήνουμε να πλημμυρίζει, γιατί τότε σε αυτά τα σημεία δεν θα φυτρώσουν οι σπόροι του γκαζόν.
• Αποφεύγουμε το πάτημα του χλοοτάπητα μέχρι να φυτρώσουν οι σπόροι και το γρασίδι φτάσει σε υψος 8-10 εκατοστών που θα κάνουμε το πρώτο κούρεμα.

6. Πώς γίνεται η τοποθέτηση έτοιμου γκαζόν;

Μετά την απαραίτητη προετοιμασία του εδάφους και αφού προμηθευτούμε το είδος έτοιμου χλοοτάπητα που ταιριάζει στις ανάγκες μας, προχωράμε στην τοποθέτησή του ως εξής:

• Ξεκινάμε την τοποθέτηση έτοιμου χλοοτάπητα από την πιο μακρινή πλευρά του κήπου, βάζοντας σαν οδηγό πασαλάκια και σπάγγο που τεντώνουμε.
• Τοποθετούμε το ρολό του γκαζόν με τέτοιο τρόπο ώστε η κάθε λωρίδα να έχει άμεση επαφή με τη διπλανή λωρίδα χωρίς να αφήνει καθόλου κενά και ταυτόχρονα να μην την καλύπτει από πάνω.
• Κάνουμε προσεκτικά τα κοψίματα του έτοιμου γκαζόν στις άκρες του κήπου με ένα κοφτερό μαχαίρι, έτσι ώστε να έχουμε καλή εφαρμογή και να μην παρατηρούνται κενά που δεν δίνουν καλό αισθητικό αποτέλεσμα.
• Η τοποθέτηση είναι καλό να γίνεται απόγευμα, ώστε να μην έχουμε πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Αν επικρατούν υψηλές θερμοκρασίες ποτίζουμε με λάστιχο κάθε 20-30 τμ. έτοιμου γκαζόν μόλις το τοποθετούμε.
• Μόλις ολοκληρώσουμε την διαδικασία της τοποθέτησης, περνάμε τον χλοοτάπητα με έναν κύλινδρο ή με ένα πλαστικό βαρέλι που γεμίζουμε με νερό για να έρθει σε καλή επαφή με το έδαφος.
• Ποτίζουμε δύο φορές την μέρα το χλοοτάπητα τον χλοοτάπητα για να διατηρήσουμε υψηλή υγρασία, ενώ μετά απο 2 εβδομάδες επανερχόμαστε στο κανονικό πότισμα ανάλογα την εποχή, το έδαφος και τις θερμοκρασίες που επικρατούν.
• Για 2-3 εβδομάδες μετά την τοποθέτηση δεν πατάμε τον χλοοτάπητα μέχρι να ριζώσει καλύτερα στο χώμα και κάνουμε το πρώτο κούρεμα όταν φτάσει σε ύψος 8-10 εκατοστών.

7. Κι ένα μυστικό για τη σπορά και φύτευση γκαζόν

Αν έχουμε κατοικίδια στο σπίτι μας όπως γάτες ή σκύλους, μετά την σπορά του γκαζόν ή την τοποθέτηση του έτοιμου χλοοτάπητα, είναι καλό να περιφράξουμε το συγκεκριμένο χώρο για λίγες εβδομάδες για να εξασφαλίσουμε την καλή εγκατάσταση του.